International Journal of Advanced Natural Sciences and Engineering Researches

Industry 4.0 and Industry 5.0: A Hybrid Paradigm for Sustainable and Human-Centric Manufacturing

Noor Hatem, Mohammed Mustafa Abedlhafd, Zaid Hatem — Thu, 31 Jul 2025 00:00:00 +0300

Smart manufacturing is made up of two views. Industry 4.0 encourages digitization and
automation of processes, while Industry 5.0 focuses on systems that put people first. Climate change,
pandemics, hybrid and conventional warfare, and refugees were all issues that Industry 5.0 dealt with. To
bring people back into corporate decision-making, we need long-term and strong solutions. This study
suggests a mix of Industry 4.0 and Industry 5.0 for operations that are highly automated and focused on
value for people. The technology of many jobs improved during the industrial revolutions. "Softwarization"
and digitalization are speeding up. To keep up with digital technology, Industry 4.0 needs to become
Industry 5.0 by combining its strengths. Over the past ten years, Industry 4.0 has made things better and
fixed a lot of problems. Now, Industry 5.0 is possible and needed. Smart manufacturing makes things work
better, but Industry 4.0 doesn't help society very much. This paper talks about the good and bad things about
Industry 5.0 and suggests that more research needs to be done. Industry 5.0 is more about people and
machines working together than it is about technology. In this new industrial revolution, customizing goods
and services will make customers happier and businesses more successful. The paper says that smart cities
and villages should use the latest technology to make Industry 5.0 and Society 5.0. We want to show
business leaders, decision-makers, and researchers how technology can help us reach the SDGs.

Novel Vinyl Substituted N-Heterocyclic Carbene Silver(I) Complex: Synthesis and Structural Characterization

Emine Özge KARACA — Thu, 31 Jul 2025 00:00:00 +0300

Transition metal complexes of N-heterocyclic carbenes (NHCs) containing benzimidazole have
been at the center of intensive research in organometallic chemistry and homogeneous catalysis over the
years [1]. The electronic and steric properties of NHC complexes can be easily modified. This makes
carbene complexes indispensable in homogeneous catalysis. These complexes also have greater stability
against air, moisture and heat compared to their phosphine analogues [2]. In addition to catalysis, M-NHC
complexes are also widely used in the medical field. In addition to their antimicrobial effects, these
compounds have also been shown to be active against cancer. Research on the antimicrobial and anticancer
properties of silver has continued to increase in recent years and there are now many different silver
complexes that exhibit a wide spectrum of antimicrobial and anticancer activity [3]. The current research
work aims to provide alternatives to some products. In this study, a new 1-(4-vinylbenzyl)-3-(alkyl)-5,6
dimethylbenzimidazol-2-ylidene]silver(I) complexes were synthesized. The structures of all compounds
were characterized by 1H NMR, 13C NMR and IR spectroscopy techniques.properties.

Geri Dönüştürülmüş Plastik Atık Malzemeler ile Beton Üretimi: Yapısal Performans ve Sürdürülebilirlik

Yasemin KILIÇ ERDİM, Ahmet Yavuz ŞAHİN — Thu, 31 Jul 2025 00:00:00 +0300

Günümüzde yapı malzemelerinde çevresel sürdürülebilirlik arayışı, özellikle çimento esaslı
ürünlerde alternatif hammadde kullanımını ön plana çıkarmaktadır. Bu doğrultuda, geri dönüştürülmüş
plastik atıkların çimento esaslı harçlarda değerlendirilmesi, hem doğal kaynak tüketiminin azaltılması
hem de atık yönetimine katkı sağlanması açısından önem taşımaktadır. Bu çalışmada, geri dönüştürülmüş
(PET) plastik atık malzeme çimento harcına ince agrega yerine hacimce %1 , %1.5 , %5 ve %10
oranlarda ikame edilerek, yapısal performans üzerindeki etkileri incelenmiştir.
Deneysel çalışmada, TS EN 196-1 standardına uygun olarak 40×40×160 mm boyutlarında prizma harç
numuneleri üretilmiş ve 28 günlük kür süreci sonrasında mekanik ve fiziksel testlere tabi tutulmuştur.
Sertleşmiş numuneler üzerinde eğilme dayanımı ve ardından kırılan parçalarda basınç dayanımı (her ikisi
TS EN 196-1’e göre) uygulanmıştır. Ayrıca, farklı atık türleri ve ikame oranlarının harçların dayanıklılık
özellikleri üzerindeki etkileri karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir.
Elde edilen bulgular, düşük ve orta düzeydeki ikame oranlarında geri dönüştürülmüş plastik ve atık
malzemelerin harç dayanımında kabul edilebilir seviyelerde performans sergileyebileceğini
göstermektedir. Bu çalışma, inşaat sektöründe sürdürülebilir ve çevre dostu harç tasarımlarının mümkün
olabileceğini gösterecek ve döngüsel ekonomiye yönelik uygulamalara bilimsel katkı sunmayı
amaçlamaktadır.

Energy Infrastructure-Based Fire Risk: The Impact of Electric Transmission Lines on Forest Ecosystems and Social Policy with Prevention Strategies

Lect. İzzet Yavuz, Assist. Prof. Dr. Kaan Koçali — Thu, 31 Jul 2025 00:00:00 +0300

In recent years, the rising frequency and intensity of forest fires globally have been driven not
only by climate change-related natural factors but also by human-induced infrastructure vulnerabilities.
Among the most at-risk areas are forested and rural regions intersected by power transmission lines. In
arid, windy, and low-humidity environments, technical issues such as poor maintenance, equipment
failure, inadequate insulation, or collapsed poles can generate sparks that ignite fires. These fires
endanger ecosystems and also disrupt livelihoods, essential services, and social well-being in affected
communities. This study investigates the relationship between energy transmission infrastructure and
forest fires from an integrated perspective encompassing engineering, environmental safety, and social
policy. Numerous international incidents, particularly in countries like the USA and Australia, highlight
faulty power infrastructure as a critical cause of large-scale fires. Accordingly, such fires should be
regarded not only as environmental disasters but also as technological and social crises. To mitigate these
risks, the study proposes several technical strategies: routine and autonomous inspection of power lines
via unmanned aerial vehicles (UAVs); early fault detection using thermal imaging technologies at cables
and connectors; creation of protective zones of at least 10 meters along power line routes; and
deployment of AI-powered spark detection sensors and smart grids equipped with fast-acting circuit
breakers. The study also explores the broader impacts of power outages during wildfires. These outages
can severely hinder emergency response capabilities, disrupt communication systems and healthcare
services, and destabilize supply chains for food and basic needs. Such disruptions tend to exacerbate
social inequalities, particularly in rural areas marked by high vulnerability. In conclusion, forest fires
represent a complex interplay between environmental risks, infrastructure safety, and social resilience.
Managing these risks effectively requires a multidisciplinary approach that incorporates disaster risk
reduction, rural development, and climate justice-oriented social policies. Key priorities should include
continuous monitoring of energy infrastructure, legal enforcement of maintenance responsibilities, and
targeted infrastructure investment in socially disadvantaged regions to ensure sustainable disaster
preparedness and response.

Optimization of Laser Micromachining using Advanced Predictive Deep Learning

Aroosa Bibi, Mamoona Khalid — Thu, 31 Jul 2025 00:00:00 +0300

Ultrashort pulse laser micromachining is a transformative technology for precision
manufacturing, enabling intricate microchannel fabrication across diverse applications such as
semiconductors and microfluidics. This research presents a novel Deep Neural Network (DNN)-based
simulator designed to autonomously predict optimal laser processing parameters, enhancing energy
efficiency and precision. Implemented in Python within a Jupyter Note- book environment, the simulator
leverages critical inputs, including microchannel dimensions, refractive index, optical absorption
coefficient, and propagation loss, to optimize laser settings for materials like fluorides, germanates, and
silicates. The model achieves high predictive accuracy, with R² scores exceeding 0.98 for pulse duration,
repetition rate, and speed, and 0.93 for pulse energy, as validated through metrics like Mean Absolute
Error (MAE) and Mean Squared Error (MSE). This work establishes a robust framework for automated
parameter optimization, reducing experimental trials and advancing smart manufacturing. Future
enhancements include real-time parameter adjustment and expanded material compatibility, positioning
the simulator as a pivotal tool for industrial and academic applications.

Türkçe Metinlerde Duygu Tespiti: NLP ve Makine Öğrenmesi Yaklaşımı

Süleyman Özdemir, Bashar Alhajahmad — Thu, 31 Jul 2025 00:00:00 +0300

Bu çalışma, Türkçe metinlerde insan duygularının otomatik olarak tespitine yönelik doğal dil
işleme (NLP) ve makine öğrenmesi tekniklerinin uygulanmasını ve değerlendirilmesini amaçlamaktadır.
Duygu tespiti; sosyal medya analizi, müşteri geri bildirimi, ruh sağlığı takibi ve insan-bilgisayar
etkileşimi gibi birçok alanda kritik bir rol oynamaktadır. Bu kapsamda, çalışmada Logistic Regression,
Naive Bayes ve Support Vector Machine (SVM) algoritmaları kullanılarak kapsamlı bir karşılaştırmalı
analiz gerçekleştirilmiştir. Modelin eğitimi ve test süreçleri, Kaggle platformundan temin edilen TREMO
veri kümesi üzerinde yürütülmüş; TF-IDF tabanlı özellik çıkarımı ile birlikte hiperparametre
optimizasyonu uygulanmıştır. Elde edilen sonuçlar, özellikle Logistic Regression algoritmasının %79,7
doğruluk oranı ile en yüksek performansı sergilediğini ortaya koymuştur. Bu bulgular, klasik makine
öğrenmesi yöntemlerinin Türkçe duygu analizinde etkili çözümler sunabileceğini ve modellerin hangi
kelimeleri belirleyici olarak değerlendirdiğini göstermesi açısından önem arz etmektedir.

SPORCULARDA KARBONHİDRAT TÜKETİMİ

Sinan AĞLAR — Thu, 31 Jul 2025 00:00:00 +0300

Sporcuların antrenmanlarda yüksek verim elde edebilmesi ve egzersiz sonrası yıpranmayı en aza
indirebilmesi için dengeli bir beslenme programı oldukça önemlidir. Bu programın en temel yapı
taşlarından biri de karbonhidratlardır. Karbonhidratlar, vücudun temel enerji kaynağı olarak yoğun
egzersizlerde kaslarda glikojen depolarını besleyerek sporcuların dayanıklılığını artırır. Antrenman
öncesinde yeterli miktarda karbonhidrat tüketilmesi, yorgunluk hissini geciktirirken performans
düşüşlerinin de önüne geçer. Antrenman ya da müsabaka sırasında karbonhidrat alımı, özellikle uzun
süren aktivitelerde enerjinin sürekliliğini sağlar. Antrenman bittikten sonra karbonhidrat alımının
proteinle birlikte yapılması ise hem enerji depolarının yeniden dolmasına katkıda bulunur hem de kas
dokusunun onarımını hızlandırır. Bu derlemede, sporcularda karbonhidrat tüketiminin farklı antrenman
evrelerindeki rolü, alınması gereken miktar ve hangi kaynaklardan sağlanabileceği gibi başlıklar ele
alınmaktadır. Ayrıca farklı spor branşlarında karbonhidrat planlamasının nasıl değiştiğine dair bilgiler
sunulmaktadır. Bu sayede antrenörlerin ve sporcuların antrenman ve müsabaka dönemlerinde doğru
karbonhidrat stratejileri geliştirmesi desteklenmektedir. Bilimsel bulgular, sporcunun yaşına, yaptığı spor
dalına ve antrenman yoğunluğuna göre karbonhidrat gereksiniminin değiştiğini göstermektedir. Bu
nedenle karbonhidrat tüketiminin planlanması, bireysel farklılıklar gözetilerek yapılmalıdır. Doğru bir
planlama ile sporcular hem performanslarını koruyabilir hem de sakatlanma riskini azaltabilir.

A Graph-Driven Machine Learning Framework for Biomedical Prediction and Spectral Network Modeling

Oltiana Toshkollari, Rinela Kapçiu, Redjon Dedej, Eglantina Kalluçi — Thu, 31 Jul 2025 00:00:00 +0300

The increasing intricacy of biomedical systems has necessitated the development of integrated
computational models that merge predictive precision with structural clarity. This article outlines the
creation and validation of a machine learning-based clinical decision support system for the early
evaluation of heart attack risk, enhanced by a conceptual network architecture relevant to broader
biological contexts, including microbiomes. A clinical dataset comprising nine cardiovascular markers
was used to assess three supervised algorithms: K-Nearest Neighbors, Naive Bayes, and Decision Tree.
The decision tree achieved an accuracy of 98%, validating its efficacy for structured health data. A
Python-based interface was developed, facilitating both manual and PDF data input for real-time clinical
use.
In addition to categorisation, each patient was represented as a node in a similarity network, facilitating
the conversion of flat data into a topological structure. The outputs of machine learning were interpreted
as node labels, serving as the foundation for subsequent applications in microbiome-host interaction
networks and gene co-expression research. This method facilitates the application of spectral graph
techniques, including Laplacian eigenvalue analysis and matrix functionals (e.g., exp(A), cosh(A)), to
investigate structural disturbances in biological systems.
This twin contribution—an accurate clinical prediction tool and a transferable graph-based modelling
framework—facilitates transdisciplinary applications in systems biology and computational
epidemiology. This study advances digital health initiatives by integrating machine learning with
topological reasoning, providing a reproducible basis for predictive modelling in biologically intricate,
network-structured fields.

Influence of Ditch Width and Depth on Velocity Distribution in Irrigation Canals: A Case Study Using ANSYS Fluent

Tamjeed Attaullah, Naveed Anjum — Thu, 31 Jul 2025 00:00:00 +0300

With an emphasis on a section of the Abbasia Canal in southern Punjab, Pakistan, this study
investigates how ditch width and depth affect flow behaviour in organized irrigation canals. Three distinct
ditch shapes were assessed using Computational Fluid Dynamics (CFD) modelling in ANSYS Fluent to
see how they affected energy dissipation, turbulence intensity, and velocity distribution. The realizable k-ε
turbulence model was utilized to simulate flow structures and energy losses, while the Volume of Fluid
(VOF) approach was utilized to capture free surface flow behaviour. In order to replicate real-world field
circumstances, each simulation included a perpendicular ditch that was attached to the main canal and
varied in size. The findings show that ditch shape affects hydraulic efficiency by substantially changing
both longitudinal and lateral velocity profiles. With its consistent velocity distribution and low turbulence,
the configuration in Case 2 (3 m broad, 0.75 m deep) showed the best performance, increasing discharge
capacity. However, Case 3 (6 m wide, 1.5 m deep) increased the possibility for sediment deposition and
decreased flow momentum while successfully lowering peak flow velocities and wasted energy. A
moderate balance between these impacts was provided by Case 1. In addition to offering practical advice
for maximizing water delivery, reducing erosion, and promoting sustainable canal infrastructure in semi
arid areas, these findings highlight the significance of ditch design in irrigation canal management.

Derin Öğrenme Uygulamaları ile Kötü Amaçlı Yazılım Tespitinde Model Performans Karşılaştırılması

Abdulhak ALASULU, Bashar ALHAJAHMAD — Thu, 31 Jul 2025 00:00:00 +0300

Bu çalışmada, günümüzün hızla artan dijitalleşme ve mobil cihaz kullanımıyla paralel olarak
yükselen kötü amaçlı yazılım tehditlerine karşı derin öğrenme tabanlı yaklaşımların etkinliği incelenmiştir.
Kötü amaçlı yazılım tespiti amacıyla, yaygın makine öğrenimi algoritması olan Uzun Kısa Vadeli Bellek
(LSTM) ile derin öğrenme mimarilerinden Tekrarlayan Sinir Ağı (RNN) ve Derin Sinir Ağı (DNN)
modelleri test edilmiştir.
Deneylerde, gerçek dünya kötü amaçlı yazılım senaryolarını yansıtan ve %50 kötü amaçlı, %50 iyi huylu
bellek dökümlerinden oluşan CIC-MalMem-2022 veri seti kullanılmıştır. Modellerin performansı,
doğruluk (accuracy) ve F1 skoru metrikleri üzerinden değerlendirilmiştir.
Elde edilen bulgular, derin öğrenme modelleri olan Derin Sinir Ağı (DNN) ve Tekrarlayan Sinir Ağı (RNN)
nın, Uzun Kısa Vadeli Bellek (LSTM)’e kıyasla kötü amaçlı yazılım tespitinde önemli ölçüde daha başarılı
olduğunu göstermiştir. Her iki derin öğrenme modeli de %100'e yakın doğruluk oranları ve 0.9998'lik F1
skorları ile üstün performans sergilemiştir. Uzun Kısa Vadeli Bellek (LSTM)de yüksek performans gösterse
de, derin öğrenme modellerinin çok daha az yanlış sınıflandırma yaparak daha güvenilir sonuçlar ürettiği
belirlenmiştir.
Bu çalışma, derin öğrenme tabanlı yaklaşımların kötü amaçlı yazılım tespitinde son derece etkili olduğunu
ve siber güvenlik sistemlerinin güçlendirilmesinde kritik bir rol oynayabileceğini ortaya koymaktadır. Bu
bulgular ışığında, gelecekte daha güvenli bilişim sistemleri oluşturmak için derin öğrenme uygulamalarının
siber güvenlik alanına entegrasyonu büyük önem taşımaktadır.

Statistical Analysis of the Effect of Waste Polymer and Carbon Additives on Porosity in Cementitious Composites

Mücahit UĞUR — Thu, 31 Jul 2025 00:00:00 +0300

Concrete is a building material that has been used extensively throughout human history and has
played a fundamental role in the formation of civilizations. The strength, durability, and longevity of
concrete are affected by many factors, and among these factors, porosity plays a critical role in determining
concrete quality. In recent years, advances in nanotechnology have highlighted the use of nanomaterials,
which impart different properties to building materials, particularly in the construction industry. However,
improper disposal of waste polymers poses a serious problem for the ecosystem. Therefore, the use of waste
polymers as aggregates in cement composites is considered an environmentally friendly approach.
However, considering that the use of polymer alone can lead to a loss of mechanical properties, this study
aimed to achieve synergistic effects by using graphene oxide, reduced graphene oxide, and graphene
nanopellet additives. A total of nine experiments were conducted using the Taguchi method using a
statistical experimental design and an L9(3⁴) orthogonal array. The experimental plan specified the type and
amount of nanomaterial, and the type and amount of polymer as parameters. It was determined that all
parameters had an impact on the porosity of the cement composite, with the polymer type being the most
influential parameter.

Siber Tehditlerin Tanımlanmasında Model Performanslarının Karşılaştırılması: CNN, MLP ve Random Forest

Hatice Bat, Bashar Alhajahmad — Thu, 31 Jul 2025 00:00:00 +0300

Siber güvenlik alanında, özellikle ağ trafiği üzerindeki anomali tespiti, artan saldırı çeşitliliği ve
karmaşıklığı nedeniyle her geçen gün daha kritik hâle gelmektedir. Bu çalışma, KDDTest+ veri seti
üzerinde Convolutional Neural Network (CNN), Multi-Layer Perceptron (MLP) ve Random Forest
algoritmalarının anomali tespit performanslarını karşılaştırmalı olarak incelemektedir. Modeller; doğruluk
oranı, F1 skoru, ROC eğrisi ve öznitelik önem değerleri gibi metrikler üzerinden değerlendirilmiştir.
Random Forest modeli, %99 genel doğruluk ve yüksek F1 skorları ile öne çıkarken, özellikle src_bytes ve
dst_bytes gibi veri aktarımını temsil eden öznitelikler karar verme sürecinde belirleyici olmuştur. CNN
modeli %96,7 doğrulukla başarılı sonuçlar üretmiş; ancak eğitim süresi diğer modellere kıyasla daha uzun
olmuştur. MLP modeli ise daha sade bir yapıya sahip olmasına rağmen %97 doğruluk ve yüksek F1 skoru
ile hızlı ve etkili bir performans sergilemiştir. Sonuçlar, her üç modelin de ağ tabanlı siber saldırıların
tespitinde etkili olduğunu göstermektedir. Model seçimi, uygulama alanına ve veri yapısına göre değişiklik
gösterebilir. Gelecekte bu modellerin hibrit yaklaşımlarla birleştirilmesi, daha güvenli ve proaktif ağ
güvenliği çözümlerine katkı sağlayabilir.

Ordu İli Fındık Üretim Alanlarında Yabancı Otlarla Mücadele ve Herbisit Kullanımının Arıcılık Faaliyetine Etkilerinin Değerlendirilmesi

Recep SIRALI, Berrak Öztürk KUVAN — Sat, 16 Aug 2025 00:00:00 +0300

Bu çalışma; Ordu ilinin Perşembe, Gülyalı, Ulubey ve Altınordu ilçelerindeki fındık üretim
alanlarında yabancı otlarla mücadele yöntemleri ve herbisit kullanım eğilimlerinin arıcılık faaliyetine olan
etkilerinin değerlendirilmesi amacıyla yapılmıştır. Ordu ilindeki konuya ilişkin mevcut durumun hangi
boyutlarda olduğunu araştırmak ve birtakım verileri ortaya koymak amacıyla rastgele seçilen 120 fındık
üreticisi ile yüz yüze anket çalışması yapılmış, ayrıca konuya ilişkin görüşmeler ve gözleme dayalı
tespitler de gerçekleştirilmiştir. Elde edilen araştırma verileri, gerçekleştirilen görüşme ve tespitler; fındık
üreten işletmelerin yapısal özellikleri, üreticilerin pestisit kullanım eğilimleri ve üreticilerin pestisit
kullanımının arıcılık faaliyetine etkileri olmak üzere üç ana başlıkta gruplandırılarak değerlendirilmiştir.
Araştırma bulgularına göre, toplam 120 fındık üreticisinden 58’i (%48,33) yabancı otlarla mücadelede
kimyasal yöntemleri, 62’si (%51,67) mekanik yöntemleri tercih etmiştir. Mekanik yöntemleri
kullananların büyük çoğunluğu (%85,48) biçme, diğerleri (%14,52) ise hayvan otlatma yöntemini
uygulamıştır. Kimyasal yöntem tercih eden 58 üreticiden 37’si (%63,79) glifosat izopropilamin tuzunu,
21’i (%36,21) ise glifosat amonyum tuzunu içeren herbisitleri kullanmıştır. Herbisit kullanan üreticilerin
%74,14’ü suda çözünen konsantre, %25,86’sı suda çözünen granül formülasyonları tercih etmiştir.
Herbisit uygulamalarının en yoğun gerçekleştirildiği dönemler nisan ve mayıs aylarıdır. Üreticilerin
herbisitlerin bal arılarına yönelik etkilerine ilişkin değerlendirmelerinde; %51,67’si düşük, %29,17’si orta
ve %19,66’sı yüksek düzeyde zararlı olduğunu ifade etmiştir. Ayrıca, üreticilerin %48,33’ü herbisit
uygulamaları sırasında çevrede bulunan bal arısı kolonilerine karşı dikkatli ve duyarlı davrandıklarını
belirtirken, %51,67’si bu konuda gerekli özeni göstermediklerini ifade etmiştir. Çalışmadan elde edilen
sonuçlar, anket çalışmasına katılan üreticilerin fındık alanlarındaki yabancı otlarla mücadelede gerekli
duyarlılığı göstererek kendilerince uygun yöntemleri kullandıklarını ifade etmelerine karşın, aynı
duyarlılığı çevrelerinde bulunan bal arısı kolonilerine göstermediklerini ve dolayısıyla arı sağlığını
yeterince dikkate almadıklarını ortaya koymuştur.

Popüler Kültürün Bir Taşıyıcı Ögesi Olarak Reklam Mitleri

Segâh Yeşilyurt, Özlem Barış, Tuğba Çetin — Sat, 16 Aug 2025 00:00:00 +0300

Kültür milletlerin uzun süreli birikimlerinden meydana gelmesine rağmen Sanayi Devrimi ve
Liberalizm sonrasında büyük bir endüstriyel dönüşüme uğramaktadır. Reklamlar popüler kültürün
yayılmasında önemli rol oynamaktadır Günümüzde insanlar tükettiği ürüne göre statü kazanmaktadır.
Markalar ise bu durumu bilinçli olarak reklamlar aracılığıyla yaratmakta bu sayede tüketim
aşılanmaktadır. Değerler manevi boyutu aşarak maddi hale gelmektedir. Maddi hale gelen değer
tüketicinin alma ve tüketme faaliyetine yüksek değer aşılamaktadır. Kültür uluslararası hale geldiğinde
küresel bir popülerlik meydana gelmektedir. Reklamcılar reklamların etkili olması ve karın artması için
çeşitli yöntemler kullanmaktadır. Bu yöntemlerin bilinmesi için tüketicilerin öncelikle popüler kültür ve
reklam ilişkisini anlamlandırması gerekmektedir. Bireylerin daha çok tüketmesi ve popüler kültür
ürününün daha çok satması sağlanmaktadır. Reklamlarda yaratılan mitler ürünlerin daha çok satılmasını
ve popüler hale gelmesine imkan tanımaktadır. Tüketiciler ise söz konusu mitleri bir tüketim kültürü
çerçevesinde almakta ve popülerlik kazandığını düşünmektedir. Toplum içerisinde ise popüler ürün
tüketimi tüketen kesimde bir statü belirtisi inşa etmektedir. Böylece reklam mitleri hem tüketicinin hem
de üreticinin statü olarak nitelendirdiği bir değer haline gelmektedir.
Bu çalışmanın amacı popüler kültür ve reklam ilişkisini mitler aracılığıyla açıklamak ve mitlerin
işlevlerini inceleyerek ortaya koymaktadır. Söz konusu mitlerle yaratılan algının tasvir edildiği çalışmada
aynı zamanda reklamcıların salt tüketici şeklinde gördükleri bireyler için uyarılarda bulunulmaktadır.

Sustainable Construction Practices in Turkey: Carbon and Energy Performance of LEED-Certified Buildings in Istanbul

Ahmet Yavuz ŞAHİN , Yasemin KILIÇ ERDİM, Mehmet Sena KAŞKA — Sat, 16 Aug 2025 00:00:00 +0300

This study presents a comparative analysis of the sustainability performance of LEED certified
multi family residential projects implemented in Turkey. Two distinct groups of projects, holding Gold
and Silver certification levels respectively, were examined. The projects were evaluated based on seven
primary criteria established by the LEED certification system: Sustainable Sites, Water Efficiency,
Energy and Atmosphere, Materials and Resources, Indoor Environmental Quality, Innovation, and
Regional Priority Credits. A total of over 35 projects were included in the analysis, with their criterion
specific scores and overall certification points reviewed. The data were sourced from official LEED
certification reports and analyzed using quantitative methods. Mean scores and standard deviations were
calculated to identify performance differences between projects. Additionally, qualitative data such as
project type and ownership were incorporated into the evaluation. The results indicate that Gold certified
projects generally demonstrate higher performance compared to Silver certified ones. Gold projects
exhibited significant advantages in critical criteria such as energy efficiency and sustainable site
utilization. Nevertheless, areas with potential for improvement were identified across both groups.
Notably, differences were observed among projects in terms of material usage and innovative
applications. This study provides an important reference for assessing the quality and efficiency of
sustainable building practices. The findings offer guidance for reducing environmental impacts and
advancing sustainability objectives within the residential sector.
There are no commercial or institutional affiliations between the institutions and projects included in this
study.

Analysis and Determination of Natural Frequencies of Hybrid Composite Layers by Acoustic Measurement

Ali Bedirhan Topan, Ziya Özçelik — Sat, 16 Aug 2025 00:00:00 +0300

In this study, the dynamic properties of hybrid epoxy-based composite laminates reinforced
with carbon nanotubes (CNTs) and silicon dioxide (SiO₂) nanoparticles were investigated both
experimentally and numerically, focusing particularly on the first mode natural frequencies. Composite
specimens were fabricated using the vacuum bagging method in accordance with ASTM D638-14
standards and classified into three groups (K.1, K.2, and K.3) based on different reinforcement
configurations. A non-contact acoustic resonance testing method was employed to identify the natural
frequencies without causing any damage to the structure. The experimental results were compared with
numerical modal analysis results obtained from the SolidWorks simulation environment. Among the
tested samples, the K.1 group exhibited the most stable frequency response with an average of 5937.33
Hz, while K.2 and K.3 samples showed variations due to production inconsistencies. The percentage
differences between experimental and numerical results ranged from 4.41% to 27.39%, highlighting the
influence of nanoparticle dispersion, fiber orientation, and manufacturing accuracy on vibrational
behavior. The findings demonstrate that the acoustic resonance method is a reliable and effective tool for
frequency-based design and vibration-based structural health monitoring of composite structures.

Experimental Analysis of Gating Desing for Rapid Investment Casting of Aluminium Dies

Muhammad Shehbaz , Muhammad Sajid — Sat, 16 Aug 2025 00:00:00 +0300

This study examined how three different gating systems impacted the quality of aluminum dies
developed through rapid investment casting. Gating System A, which featured a vertical setup with two
ingates and effective venting, achieved a surface roughness of 3.2 μm, a minimal dimensional deviation
of ±0.4 mm, and the highest hardness value of 35 HRB, demonstrating better performance. It also had the
fewest surface defects, displaying an excellent finish with no signs of porosity or cold shut. Gating
System C used the bottom fill technique and lacked a top ingate, resulting in moderate outcomes: a
surface roughness of 4.5 μm, a dimensional deviation of ±0.8 mm, and a hardness of 31 HRB. Minor
defects such as localized shrinkage marks and waviness were observed. Conversely, Gating System B
proved to be the least effective, as it used only a top ingate and had improper venting. It had the lowest
hardness at 28 HRB, with a surface roughness of 6.5 μm, and the highest dimensional error of ±1.2 mm.
It also exhibited many surface defects, including air entrapments, cold shuts, and uneven surfaces caused
by turbulent flow and insufficient feeding. These findings underscore the importance of optimizing gating
design to achieve desirable mechanical properties, accurate dimensions, and smooth surface finishes in
the production of aluminum dies via rapid investment casting.

Aerodynamic Performance Analysis of a Main Propeller with Jointed Tip Mounted Blades Using Extended Blade Element Momentum Theory

Osman ACAR — Sat, 16 Aug 2025 00:00:00 +0300

This study presents a comprehensive computational framework for evaluating the aerodynamic
performance of a primary propeller system integrated with tip-mounted secondary propellers, aimed at
mission adaptability without decreasing propulsion efficiency. The analytical model is grounded in the
Blade Element Momentum (BEM) method, augmented with Prandtl’s tip-loss correction to accurately
capture finite blade effects, and employs an iterative inflow solution scheme to ensure convergence of
induced velocity predictions. The formulation resolves aerodynamic forces at a fine spanwise resolution,
enabling detailed insight into the distribution of lift, drag, and local angles of attack along both the main
and secondary propeller blades. A distinctive feature of the configuration is the mechanical joint of the
secondary propellers to the primary blade rotation, resulting in each tip-mounted rotor experiencing a
complex effective freestream velocity composed of the aircraft’s translational speed and the tangential
velocity at the primary blade tips. The MATLAB-based implementation of the model provides thrust,
torque, and propulsive efficiency curves, as well as high-fidelity aerodynamic load maps for both the
main and secondary blades. Three-dimensional visualizations are generated to illustrate the spatial
loading patterns and aerodynamic interactions across the operational envelope. Results for a
representative baseline geometry demonstrate the influence of tip-mounted propellers on total thrust
augmentation, torque demand, and efficiency trends. The proposed methodology offers a rapid and
reliable tool for preliminary design optimization of unconventional multi-propeller architectures,
significantly reducing the reliance on computationally intensive CFD simulations while maintaining a
high degree of predictive accuracy.

Yüksek Hızlı Demiryolu ve Güvenlik ile İlgili Çalışmaların Bibliyometrik Analizi

Kısmet Cingöz — Sat, 16 Aug 2025 00:00:00 +0300

Yüksek Hızlı Demiryolu dünya genelinde gün geçtikçe yaygınlaşmakta ve araştırmacıların
dikkatini çekmektedir. Bu çalışmanın amacı yüksek hızlı demiryollarının güvenlik konuları ile ilgili
yapılan çalışmaların bibliyometrik analizini yapmaktır. Web of Science veri tabanında ilgili anahtar
kelimeler kullanılarak yapılan araştırmanın sonucunda 2000-2025 (temmuz ayı) yılları arasında 3159
yayın VOSviewer paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Yüksek hızlı demiryolu taşımacılığı
güvenliği ile ilgili mevcut yayınların çoğu Çin Halk Cumhuriyeti’ndeki araştırmacılar ve üniversiteler
tarafından yayın yapıldığı tespit edilmiştir. En çok yayın yapan ve en çok atıf alan yazar Bo Ai’dir.
Araştırmacıların, bu çalışmanın sonuçlarını yüksek hızlı demiryolları ve güvenlik alanındaki bilimsel
araştırmaların dinamiklerini daha iyi anlamak ve gelecekte yapılacak çalışmalarda hangi yazarların
çalışmalarını incelemeleri ile ilgili ve hangi konulara ağırlık vermeleri gerektiği ile kararlar almak için
kullanabileceği düşünülmektedir.

Tasarruf Finansmanı Sektöründe Makine Öğrenmesi Tabanlı Müşteri Segmentasyonu ve Ayrılma Eğilimli Müşteri Tahmini

Cengiz SERTKAYA — Sat, 16 Aug 2025 00:00:00 +0300

Bu çalışmada, bir tasarruf finansmanı şirketine ait müşteri verileri kullanılarak müşteri
segmentasyonu ve ayrılma eğilimli müşteri (churn) tahmini gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın amacı, farklı
müşteri gruplarını davranışsal ve demografik özelliklerine göre ayırt ederek, ayrılma eğilimi gösteren
bireyleri önceden tespit etmek ve bu sayede şirketin müşteri ilişkileri yönetimine veri temelli katkı
sunmaktır. Veri madenciliği tekniklerinden K-means kümeleme algoritması ile dört ana müşteri segmenti
oluşturulmuş; bu segmentler gelir seviyesi, memnuniyet düzeyi, ödeme alışkanlığı ve tasarruf tipi gibi
değişkenler açısından anlamlı farklar göstermiştir. Churn tahmini için Lojistik Regresyon, Karar Ağaçları
ve XGBoost algoritmaları karşılaştırmalı olarak uygulanmıştır. XGBoost modeli %91 doğruluk ve %0.91
AUC skoru ile en yüksek performansı göstermiştir. Özellik önem analizine göre en belirleyici değişkenler
öne çıkarılmıştır. Segmentasyon ve tahmin çıktıları birlikte değerlendirildiğinde, yüksek riskli müşteri
gruplarının belirginleştiği görülmektedir. Elde edilen bulgular, tasarruf finansmanı sektöründe müşteri
sadakati yönetimi, hedefli pazarlama ve erken uyarı sistemlerinin geliştirilmesine yönelik önemli öngörüler
sunmaktadır. Çalışma, tasarruf finansmanı alanında veri madenciliği yöntemlerinin uygulanabilirliğini
gösteren özgün ve öncü bir örnek niteliği taşıması anlamında da önemlidir.

Makine Öğrenmesi Tabanlı Potansiyel Müşteri Tahmini: Tasarruf Finansmanı Sektöründen Bir Uygulama

Cengiz SERTKAYA — Sat, 16 Aug 2025 00:00:00 +0300

Finansal hizmetler sektörü, dijital dönüşüm ve veri temelli karar destek sistemlerinin
yaygınlaşmasıyla birlikte hızlı bir evrim geçirmektedir. Bu dönüşüm, müşteri ilişkileri yönetiminden
pazarlama stratejilerine kadar pek çok alanda yapay zekâ ve makine öğrenimi tabanlı yaklaşımların önemini
artırmıştır. Türkiye’de son yıllarda büyüme gösteren tasarruf finansmanı sektörü de bu teknolojik
gelişmelere adapte olarak, müşteri kazanım süreçlerini daha etkin yönetme ihtiyacı duymaktadır. Mevcut
müşteri kayıtlarından (kişi kartları) elde edilen demografik, sosyoekonomik ve davranışsal verilerin analizi,
potansiyel müşteri öngörüsü açısından önemli fırsatlar sunmaktadır.
Bu çalışmada, tasarruf finansmanı sektöründe faaliyet gösteren bir firmanın mevcut müşteri verilerine
dayanarak potansiyel müşterileri tahmin edebilecek bir sınıflandırma modeli geliştirilmiştir. Bu amaçla,
makine öğrenimi algoritmalarından Random Forest yöntemi tercih edilmiştir. Random Forest, yüksek
doğruluk oranı, değişken önem düzeylerini belirleyebilme yeteneği ve aşırı öğrenmeye karşı dayanıklılığı
sayesinde müşteri tahmin modellerinde etkin bir çözüm sunmaktadır. Çalışma sonucunda geliştirilen
modelin, hedefli pazarlama faaliyetlerinde kullanılabilir olduğu ve sektörün dijitalleşme sürecine katkı
sağlayacağı düşünülmektedir.

Regenerative Braking Control with Bidirectional Converter for EV Applications

Hüseyin Kurt — Tue, 26 Aug 2025 00:00:00 +0300

Regenerative braking is a key technology in electric vehicles (EVs) for improving energy
efficiency and extending driving range by converting kinetic energy into stored electrical energy during
deceleration. This study proposes a dual-mode regenerative braking control strategy for a permanent
magnet synchronous motor (PMSM) drivetrain, integrating a bidirectional buck–boost DC–DC converter
with a full-bridge inverter. Unlike conventional unidirectional converter systems, the proposed
architecture enables bidirectional power flow between the motor and the battery, allowing efficient
energy recovery and controlled deceleration under a wide range of operating conditions. A field-oriented
control (FOC) scheme is employed for precise torque and flux regulation, while an intelligent supervisory
logic dynamically selects the converter mode based on real-time motor torque feedback. The complete
system, including realistic battery dynamics, is modeled and simulated in MATLAB/Simulink under flat
road, low-speed driving scenarios, where conventional regenerative methods often exhibit reduced
performance. Simulation results demonstrate that the proposed approach increases recovered energy by
more than 22% compared to a baseline unidirectional converter, while maintaining DC bus voltage
stability, suppressing torque ripple, and ensuring smooth mode transitions between acceleration and
regenerative braking. These findings validate the practicality of the proposed strategy, indicating its
potential for real-world implementation to enhance battery state-of-charge (SOC) management, extend
EV range, and improve overall drivetrain energy efficiency without adding significant system complexity.

Vlan Implementation Using Numerical Modeling

Taylan Demir, Kristian Tanko, Shkelqim Hajrulla — Tue, 26 Aug 2025 00:00:00 +0300

This article deals with implementation of VLAN\s and derives its purpose from company’s
operational demands which involve serving one million customers across urban and rural areas alongside
managing smart metering systems and maintaining continuous access to internal databases and
communication tools. The implementation of VLANs previously resulted in network-wide broadcast
storms and inadequate access controls and reduced network performance during peak usage periods.
Network traffic management for both enterprise and public utility systems has emerged as a vital
operational challenge. Virtual Local Area Networks (VLANs) represent a powerful solution to network
management because they create logical partitions that ignore physical network structure. OSHEE operates
as one of Albania's major utility companies through its extensive network infrastructure spanning different
regions. OSHEE uses VLANs to split their internal operations into billing, client services, IT, metering and
archiving departments which results in performance improvement and better bandwidth management and
enhanced security.
The implementation of trucking and inter-VLAN route together with access control policies at companies
resulted in major enhancements to bandwidth utilization and fault isolation and internal data protection.

Anomaly Detection System Through Numerical Simulations

Taylan Demir, Kejvin Hila, Loubna Ali, Shkelqim Hajrulla — Tue, 26 Aug 2025 00:00:00 +0300

The essence of machine learning is to compile the data we observe with the experience that the
program learns to generate the information that we can make use of. For example, the process of
differentiating valid emails from spam emails. The input will be some documents or words which are
included in the emails and the output should be yes or no that indicating the email is spam or not-spam
respectively, but we do not have an algorithm to accurately identify the spam emails. In this regard we
calculate the errors as absolute relative approximation error during this interpolation process.
By contrasting the model with current IDS techniques, we will assess its efficacy using metrics like
accuracy, detection rate, and computational efficiency. Lastly, to make sure the system is both efficient
and comprehensible, we will employ attention mechanisms to interpret the model's decisions and offer
insights into the detection process. A study comparing different supervised machine learning classifiers for
intrusion detection was carried out by. Despite conventional defenses like firewalls and antivirus software,
the internet's and computer networks' explosive growth has raised security concerns.
The pre-trained Transformer model algorithm is used to identify anomalies after the data points have been
clustered using the K-Means algorithm. The goal of this research is to enhance anomaly detection in
Network Intrusion Detection Systems by integrating the advantages of both algorithms.

Design and Control of Robot Mechanism Used for Packaging Soft Food Products

Bekir Cirak, Semih İlker Kabak — Tue, 26 Aug 2025 00:00:00 +0300

Solving the kinematic problem is of great importance for the trajectory tracking of robot
mechanisms. Each of the analaytical, geometric and numerical methods used for kinematic modeling has
disadvantages in different aspects. While analytical and geometric methods can be effective in robot
mechanisms with simple structures and a certain geometric arrangement, numerical methods that provide
solutions to robot mechanisms with multiple degrees of freedom and complex structures have difficulty in
calculation. In addition, these methods cannot respond to singular points in the robot arm working space.
For this reason, the mechanism here was separated into simple one sand examined geometrically,
numerically and numerically.In this study, a simulation and experimental research has been conducted forth
development of PID controller using MATLAB/SIMULINK software. Simulation development of PID
controller with mathematical model of DC motor has been done using Ziegler-Nichols method and trial and
error method. PID parameter has been tested with a real motor and also with PID controller in
MATLAB/SIMULINK software. Data acquisition has been used to implement PID controller from software
to real DC motor. From simulation and experiment, the resulting performance of PID controller has been
compared in terms of response and evaluation has been presented.

Dry Cutting Performance of M300 Maraging Steel: Effects of Machining Parameter Variations

Kübra Kaya, Rüstem Binali — Tue, 26 Aug 2025 00:00:00 +0300

The manufacturing industry continuously faces the demand for new materials with enhanced
performance characteristics. In response, innovative work materials are being developed, tailored to possess
specific mechanical properties for their intended applications. Among these, 300M steel has emerged as a
high strength maraging steel with potential applications across various sectors, including aerospace and
defense. Despite its promising properties, no comprehensive machinability studies on 300M steel have been
reported in the literature. In this study, the machinability of 300M steel was investigated through dry turning
experiments, using feed rates of 0.05–0.10 mm/rev, depths of 0.10–0.20 mm, and cutting speeds of 45–90
m/min. The analysis focused on the influence of these parameters on two critical machinability measures:
cutting force and surface roughness. Graphical evaluations were performed to establish the correlations
between machining parameters and the measured outputs. The study demonstrates that lower cutting forces
are associated with smaller depths of cut and lower feed rates, while higher values of cutting speed are
required. To achieve minimum surface roughness, lower feed rates and depths of cut are necessary, whereas
higher cutting speeds should be employed. These findings not only provide a baseline for machining 300M
steel but also offer valuable insights for optimizing cutting parameters in the manufacturing of maraging
steels.

Elektrikli Araçlar İçin Nikel Mangan Kobalt Ve Lityum Titanat Oksit Bataryaların WLTP Sürüş Döngüsü Altında Performansının Değerlendirilmesi

Merve TEKİN — Tue, 26 Aug 2025 00:00:00 +0300

Elektrikli araçların en önemli bileşenlerinden biri bataryadır. Bu araçların giderek yaygınlaşmasıyla
birlikte batarya tasarımı büyük önem kazanmıştır. Batarya teknolojisinde dikkat çeken konulardan biri ise
batarya kimyasıdır. Bu çalışmada bir elektrikli araç için NMC ve LTO bataryanın performans
karşılaştırması yapılmıştır. Bunun için MATLAB/Simulink ortamında bir elektrikli araç modeli
kurulmuştur ve batarya paketini doğru bir şekilde temsil etmek için Çift Polarizasyonlu (Dual Polarization,
DP) eşdeğer devre modeli kullanılmıştır. DP modeldeki her bir elemanın Batarya Şarj Durumu (BŞD)’na
bağlı olarak değişimini elde etmek için laboratuvar ortamında tekil piller için karakterizasyon ve doğrulama
testleri gerçekleştirilerek %2’nin altında hatayla batarya voltajını simüle edebilen pil modelleri elde
edilmiştir. Tekil piller için elde edilen modeller batarya seviyesinde ölçeklendirilerek elektrikli araç
modelinde kullanılmıştır. Nikel Mangan Kobalt (NMC) ve Lityum Titanat Oksit (LTO) batarya için Küresel
Uyumlu Hafif Araçlar Test Prosedürü (WLTP) sürüş çevrimi altında aracın performansı voltaj, BŞD, enerji
tüketimi, menzil ve batarya ağırlığı bakımından karşılaştırılmıştır. Elde edilen sonuçlarda aynı enerji
depolama kapasitesi için daha fazla sayıda LTO pil gerektiği ve dolayısıyla daha ağır bir batarya paketine
ihtiyaç duyulacağı sonucuna ulaşılmıştır. Enerji tüketimleri karşılaştırıldığında NMC batarya 100 km’de
11.25 kWh ve LTO batarya 13.02 kWh enerji tüketmiştir. LTO bataryanın enerji tüketimi %15 daha
fazladır. Batarya şarjının %100 olduğu bir durumdan %10 şarj seviyesine kadar kullanılması durumunda
NMC batarya 250.5 km menzil sağlarken LTO batarya 203 km menzil sağlamaktadır. LTO bataryanın
nispeten yüksek iç dirence sahip olması ve daha ağır bir batarya paketi gerektirmesi batarya kayıplarını
arttırmıştır ve ele alınan kriterler bakımından NMC pile göre daha düşük bir performans sergilemiştir.

An Approximation for the Advent of In-System Mechanics in the Theory of Relativity Revised and Extended with a Fractional Calculus Model

Taylan Demir, Elda Hysa, Shkelqim Hajrulla — Tue, 26 Aug 2025 00:00:00 +0300

This study suggests a fractional extension of special relativity by adding Caputo fractional
derivatives to the Lorentz transformation framework. Experimental observations in viscoelastic media,
ultrafast optical systems, and global navigation satellite systems (GNSS) show small but measurable time
dependent delays, which is different from classical relativity, which assumes instantaneous rod contraction
and clock synchronization. We use a Caputo fractional derivative of order 0 < a =< 1.
�
�(t) = vta
T(1+a)
,
�
�(t)=a
ta
T(1+a)
|1-v2
c2
When a=1 , the standard Lorentz transformations return. When a< 1 sublinear dynamics takes place, proving
that time is not local.
Numerical simulations show that small changes in a cause large changes in the
temporal and spatial behavior of entities.
This suggests that a could be used as a measurable metric to
investigate memory effects. The suggested framework has an impact on applications such as GNSS, which
demand a high degree of precision and where even small temporal variations can affect positioning
accuracy. Additionally, this method opens the door for fractional calculus to be applied in curved spacetime, which could lead to improved fractional general relativity formulations.

Otomotiv Elektroniğinde Termoelektrik, Piezoelektrik ve Hibrit Enerji Toplama Sistemlerine Enerji Dönüşüm Verimliliği Açısından Performans Analizi

Turan Çakıl — Tue, 26 Aug 2025 00:00:00 +0300

Bu makalede, otomotiv elektronik sistemlerinde termoelektrik ve piezoelektrik yöntemlerin
birlikte kullanıldığı hibrit enerji toplama uygulamaları incelenmiştir. Literatür taramasıyla çeşitli hibrit
tasarımlar, enerji dönüşüm verimlilikleri ve fiziksel modellemeye yönelik diferansiyel denklemler ele
alınmıştır. Termoelektrik jeneratörler için Seebeck, Peltier ve Thomson etkileri temel alınarak verimlilik
analizleri, piezoelektrik kirişlerde ise mekanik titreşimden elektriksel çıkışa ilişkin modellenmeler
gösterilmiştir. Özellikle titreşimli bir kiriş sayesinde termoelektrik modül üzerinde ısı gradyanı artırılarak
çıkış gücünün %50’den fazla geliştirilebildiği gösterilmiştir. Hibrit sistem entegrasyonunda ise ısı
iletimine dayalı Fourier denklemi ve kiriş titreşim denklemleri gibi diferansiyel denklemler kullanılır.
Çalışma, gerçek otomotiv motorlarında meydana gelen ısı ve titreşimin birlikte kullanılabileceğini
vurgulayan uluslararası uygulama örneklerini göstererek bu alanda bilgiler vermektedir.