Bir Mikro Yapıda Eş Merkezli Çemberlerin Geometrik Modellemesi

Abstract

Geometride, nesnelerin ortak bir merkezi paylaştıklarında eş merkezli oldukları söylenir. İç içe olan daireler, küreler, düzgün çokyüzlüler, düzgün çokgenler aynı merkez noktasını paylaştıklarından eş merkezlidirler. Öklid Geometrisinde, iki eş merkezli dairenin yarıçapları birbirinden farklıdır. Merkezleri ortak olan çemberlere eş merkezli çemberler denir ve yarıçapları farklıdır. Başka bir deyişle, aynı merkez noktasına sahip iki veya daha fazla daire olarak tanımlanır. Farklı yarıçaplara sahip iki eş merkezli daire arasındaki bölge halka olarak bilinir. Geometride önemli bir yere sahip olan eş merkezli çember örneklerini çevremizde görmek mümkündür. Bir ağacın gövdesinden kesilen yatay enine kesit örnekleri, ağaç halkaları veya yıllık halkalar olarak da adlandırılan büyüme halkalarını ortaya çıkarabilir. Bu halkalar eş merkezli geometrik modellerdir. Bu geometrik tanıma sahip halkaları odunsu makro yapılarda çıplak gözle görebiliyoruz. Çalışmamızda ancak mikroskopla görebildiğimiz bazı otsu mikro yapılarda eş merkezli çember geometrik modeli gözlenmeye çalışılmıştır. Araştırma sonucunda büyümeyi sağlayan doku hücrelerinin bitkide yerleşimlerinin geometride karşılığı, eş merkezli çember modeli olarak tanımlanan şekilde oldukları tespit edilmiştir. Çalışma materyali olarak bazı otsu bitki dokularından alınan enine kesitler ile hazırlanan preparatlar kullanıldı. Çalışmada incelenen bazı bitkilerin mikro dokularını oluşturan hücrelerinin oluşturdukları yerleşimlerinin matematiksel kavramlar çerçevesinde geometrik modellerinin tanımlanması ve formüller ile ifade edilmesi amaçlanmıştır. Literatürde mikro yapılar ile ilgili çalışmalar oldukça sınırlı sayıdadır. Makro yapılarda olduğu gibi materyalin mikro yapılarındaki geometrik modelleri de kullanılabilirlik açışından oldukça önemlidir.