FARKLI AZOT DOZLARININ YAĞLIK AYÇİÇEĞİ (Helianthus annuus L.) ÇEŞİTLERİNDE VERİM VE BAZI KALİTE ÖZELLİKLERİ ÜZERİNE ETKİLERİ

Abstract

Farklı azot dozlarının yağlık ayçiçeği (Helianthus annuus L.) çeşitlerinde verim ve bazı kalite özelliklerine etkisini belirlemek amacıyla, Konya sulu koşullarında 2022 yılında yürütülen bu çalışmada, üç ayçiçeği çeşidi (Gibraltar, Alcantara, P63MM54) ve beş farklı azot dozu (0, 5, 10, 15, 20 kg N/da) ele alınmıştır. Araştırma, “Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller Deneme Deseni”ne göre üç tekerrürlü olarak kurulmuştur. Çeşitler ana parselleri, azot dozları alt parselleri oluşturmuştur. Çalışmada; tohum verimi (kg/da), ham yağ oranı (%), ham yağ verimi (kg/da) ve ham protein oranı (%) ele alınmıştır. Araştırmada; tohum verimi 268.50-417.67 kg/da (P63MM54xN0-AlcantaraxN15), ham yağ oranı %39.91-43.67 (GibraltarxN0-P63MM54xN15), ham yağ verimi 108.50-181.80 kg/da (P63MM54xN0- AlcantaraxN15) ve ham protein oranı %24.14-27.02 (GibraltarxN0-P63MM54xN20) arasında değişmiştir. Sonuç olarak, Konya sulu koşullarında yürütülen bu araştırmada kullanılan ayçiçeği çeşitleri arasında en yüksek tohum ve ham yağ verimine sahip çeşitler sırasıyla, P63MM54 ve Alcantara olmuş, bu çeşitleri Gibraltar takip etmiştir. Araştırmada azot dozları arasında tohum verimi ve ham yağ verimi bakımından en yüksek değerler sırasıyla, 411.07 kg/da ve 177.96 kg/da ile dekara 15 kg N uygulamasında belirlenmiş, 20 kg/da N uygulamasında her iki değerde de düşüş tespit edilmiştir (sırasıyla, 383.77 kg/da ve 164.08 kg/da). Bununla birlikte, bu çalışmanın tek yıllık olması sebebiyle, çalışmanın yürütüldüğü bölge ve benzer koşullar için yapılacak tavsiyelerin daha belirgin ve güvenilir olabilmesi açısından bu ve bunun gibi araştırmaların devam etmesi önem taşımaktadır.