İklim Değişikliği ve Çevre Kirliliğinin Türkiye’de Buğday Üretimine Etkisi: Ekonometrik Bir Analiz

Abstract

Buğday, gerek yaygın üretimi nedeniyle geniş bir kesimi ilgilendirmesi gerekse temel bir besin maddesi olması nedeniyle Türkiye açısından hem ekonomik hem de sosyal açıdan çok önemli bir yere sahiptir. Bununla birlikte son dönemlerde küresel olarak etkisi hissedilen ve tartışılan iklim değişikliği ve çevresel tahribatın gerek Türkiye’de gerekse dünya genelinde buğday üretimini sekteye uğratarak çok ciddi ekonomik ve gıda krizlerine yol açması muhtemeldir. Bu noktadan hareketle bu çalışmada Türkiye’de iklim değişikliği ve çevresel kirlenmenin buğday üretimi üzerindeki etkisi zaman serileri analizi ile araştırılmaktadır. Elde edilen bulgular, uzun dönemde CO2 emisyonu ile temsil edilen çevresel bozulmanın buğday üretimi üzerinde pozitif etkide bulunduğunu, yıllık ortalama sıcaklık ve toplam yağış miktarı ile temsil edilen iklim şartlarının ise sıcaklık açısından negatif ve anlamlı bulunduğunu, yağış bakımından ise anlamlı bir etkinin bulunmadığını göstermektedir. Sonuçlar genel olarak değerlendirildiğinde çevresel bozulma ve iddia edilen iklim değişikliği olgusunun Türkiye’de buğday üretimi açısından kısa ve orta vadede bir tehdit oluşturmadığı ancak uzun vadede özellikle sıcaklık artışından kaynaklanan üretim daralmasının yaşanabileceği söylenebilir.