AB YANLISI İSKOÇYA’NIN BREXIT SONRASI DURUMU: GELECEKTEKİ MUHTEMEL AB ÜYESİ BAĞIMSIZ İSKOÇYA?

Abstract

– Birleşik Krallık’ı oluşturan dört ülkeden biri olan İskoçya Britanya’nın kuzeyinde yer alan bir özerk siyasi ve idari bölgedir. Güneyde yer alan İngiltere’nin Krallık’taki demografik baskınlığı ile kültürel ve siyasi nüfuzu sebebiyle İskoçya Birleşik Krallık birliği içerisindeki devlet yapılanmasına mesafeli yaklaşmaktadır. 1707 yılındaki Birlik Kanunu sonucunda İngiltere ile birleştiği tarih öncesinde bağımsız olan İskoçya Krallığı, 18.yüzyılın başında İngiltere Krallığı ile Büyük Britanya çatısı altında birleşmesiyle birlikte İskoçya ve İngiltere Parlamentoları da tek bir parlamento altında birleştirilmiştir. İskoçya Parlamentosunun yetkilerinin de aktarıldığı tek meclis olan Büyük Britanya Parlamentosu kurulmuştur. Birlik kanunundan günümüze gelen merkezi, tek meclisli siyasi yapı, yetki devri-devolution adı verilen sistemin 1970’lerde ve 1990’larda İskoçya’da bölge parlamentosunun kuruluşuna izin veren referandum dönemlerine kadar sürmüştür. 2016’daki referandumda nüfus olarak İngiltere baskın Birleşik Krallık’ta çıkan Brexit kararı genel sonucunun aksine İskoçya %62 çoğunlukla AB üyeliğinde kalınmasını desteklemiştir. Brexit bağlamında İskoç ulusal sorunun alevlenmesi İskoçya’nın Birleşik Krallık’ın bir parçası olmasından ve topyekün ayrılık gerçekleşmesindendir. AB’de kalmayı önemli çoğunlukla destekleyen İskoçya İngiltere’nin nüfus olarak ezici baskın olduğu İngiliz popülizm ve milliyetçiliğinde gerçekleşecek Brexit sonrası Birleşik Krallık yerleşik düzenini kabul etmemektedir. İskoçya’yı yöneten İskoçya Ulusal Partisi(SNP) İskoçya bağımsızlık referandumu için Anayasal koşul olan Birleşik Krallık hükümeti ve parlamentosundan onayın çıkması gerektiğini ifade etmiştir. İskoçya Birinci Bakanı Nicola Sturgeon yakın zamanda gerçekleşebilecek bağımsızlık referandumunda İskoçya’nın bağımsızlığa ulaşması durumda İskoçya’nın AB üyesi olarak Avrupa entegrasyonunda yer almak istediğini bildirmiştir. Bu açıdan AB’yi bölen ve küçülten bir süreç olarak Brexit yeni bir bölünmeye Birleşik Krallık’ın parçalanması ile meydan verebilir ve AB’nin eski üyesinin bir bölgesini içerecek şekilde yeniden büyümesi şeklinde bir sürece evrilme ihtimalini barındırmaktadır. Avrupa’da yeni bir düzen yaratan Brexit, Birleşik Krallık’ta ve AB entegrasyonunda yeni muhtelif gelişmeler meydana getirebilecek siyasi ve iktisadi sonuçlar barındırmaktadır.