Bütünleşik Afet Yönetim Sisteminde Afetlerde Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hizmetleri

Abstract

– Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), cinsel sağlığı “cinsel yaşamın bedensel, ruhsal, zihinsel ve sosyal açıdan bir bütün olarak ele alınması yoluyla kişilik, iletişim ve sevginin olumlu yönde zenginleşmesi ve güçlenmesi” olarak tanımlamaktadır. Ülkemizde olağan zamanlarda il sağlık müdürlükleri halk sağlığı hizmetleri başkanlığınca sağlanan cinsel sağlık ve üreme sağlığı hizmetleri afetin meydana gelmesiyle beraber kesintiye uğramaktadır. Afetin meydana gelmesiyle beraber özellikle kadınların ve çocukların cinsel sağlık ve üreme sağlığı konularında risk grubunu oluşturduğu tespit edilmiştir. Bu hizmetlere, cinsel sağlık ve üreme sağlığına yönelik risklerin arttığı afetlerin yıkıcı etkisinden sonraki süreçte etkin şekilde ulaşmanın yolu ise Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hizmetlerinin Bütünleşik Afet Yönetimine entegrasyonu ile sağlanabilecektir. Bütünleşik Afet Yönetim Sistemi, karşılaşabileceğimiz tüm afet türlerine yönelik zarar azaltma, hazırlık, müdahale ve iyileştirme evrelerinden oluşan sistematik yaklaşımı ifade etmektedir. Olağan zamanda zarar azaltma evresinde il sağlık müdürlükleri Afetlerde Sağlık Hizmetleri Birimince oluşturulan Yerel Düzey Sağlık Hizmet Grubu Operasyon Planı kapsamında; hazırlık, müdahale ve iyileştirme evrelerinde atılacak adımlar, ilgili koordinasyonlar belirlenmektedir. Üreme Sağlığı ve Cinsel Sağlık hizmetlerinin afetlerden sonra da etkin şekilde sunulmasının yolu Üreme Sağlığı ve Cinsel Sağlık Hizmetlerinin Bütünleşik Afet Yönetim Sistemine entegre edilmesiyle gerçekleşebilecektir. Bu makalenin amacı her an afet riski ile karşı karşıya olan ülkemizde afet dönemlerinde meydana gelmesi muhtemel Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı sorunlarına en kısa sürede çözüm bulunması için bu hizmetlerin derhal faaliyete girmesini sağlamak üzere; Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Hizmetlerine, Bütünleşik Afet Yönetim Sistemi çerçevesinde yaklaşım sağlanmasıdır.