Endüstri Yapılarında Yeniden İşlevlendirmenin GSB Bağlamında Analizi: Bulvar AVM Örneği

Abstract

Endüstri yapılarının işlevinin zayıflaması ve atıl durumda kalması sağlıksız alanların oluşmasına neden olmaktadır.  Günün belirli saatlerinde kontrolü zor, insanların konfor alanını kısıtlayan bir tehdit unsuru haline gelebilmektedir.  Kent merkezinde bulunan, birçok açıdan kullanıcılarla iç içe olan bu alanların kullanımının sürdürülmesi, yapı bileşenlerine yaşama hakkı tanınması önem arz etmektedir. Ancak kullanım sonrası ve ilerleyen süreçte yapılan çalışmaların sürdürülebilirlik kriterleri doğrultusunda olmaması yapıda problemlere yol açabilmektedir, bu nedenle yapıların değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada endüstriyel mirasın bir parçası olan Samsun Bulvar AVM projesi değerlendirme kapsamına uygun görülmüştür. Söz konusu yapı (eski Samsun Tekel Tütün Fabrikası) endüstri yapılarının kent merkezinin dışına kayması ile işlevini yitirmiş olup alışveriş ve yaşam merkezine dönüştürülmüştür.  Yapının sürdürülebilirliğinin sağlanması, eksik değerlendirmelerin önüne geçebilmek adına yapının bütünsel bir yaklaşımla ele alınması gerekmektedir. Yapının salt kendi içinde sürdürülebilirliğin değerlendirilmesi ise ilerleyen süreçte bağlamsal kopukluk oluşturabilmektedir. Zaman içinde oluşabilecek sorunlar, yapıya müdahaleleri ve yapının kentle ilişkisini etkileyebilmektedir; kente kazandırılan yapının incelenmesi kamusal anlamda fayda sağlayabilecektir.   Bu doğrultuda kılavuz kapsamında sürdürülebilirliğe ilişkin başlıklarla yapının değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. Çalışmanın gerçekleştirilmesi için Samsun Büyükşehir Belediyesi ve Bulvar AVM yönetim birimi ile yüz yüze görüşme gerçekleştirilmiş olup veriler toplanmıştır. Görüşme sonucunda değinilen sorunlar araştırma sorusuna katkı sağlamaktadır. Literatürde yeniden işlevlendirmenin boyutları, kılavuzun kapsamı ve mekanik rapor doğrultusunda yapılan incelemeler çalışmanın yöntemini oluşturmaktadır. Araştırmanın sonucunda standart verilerde farklı değerlendirme ölçütleri, yapı bileşenindeki yaklaşımın sürdürülebilirliğin tüm ilkeleriyle ilişkili olabileceği görülmektedir. Ayrıca çalışma yeniden işlev vermenin, bütüncül tasarım yaklaşımının ve süreç olarak ele almanın önemini ortaya koymaktadır.