Türkiye’deki Limanların Dijital Teknoloji Uygulamaları

Abstract

Dünya ticaretinde önemli bir yere sahip olan deniz ulaştırma sektörü, sanayi devrimiyle başlayan Endüstri gelişim evrelerinden etkilenmiş, günümüzde Endüstri 4.0 olarak tanımlanmış olan teknoloji düzeyi, tedarik zincirinin farklı modları için bağlantı merkezleri olan limanları da bir teknolojik dönüşüme zorlamıştır. Bu çalışmada, Endüstri 4.0 uygulamaları paralelinde liman işletmelerinde gündeme gelen akıllı liman, limanlarda dijitalleşme ve Türkiye’deki limanlarda dijitalleşme kavramlarıyla ilgili literatür taraması yapılmış, Türkiye’de bulunan limanlar arasında dijital teknoloji uygulamalarının benimsenmesi bakımından öne çıkan firmaların web sayfaları incelenerek, akıllı liman, Liman 4.0 kavramları çerçevesinde Türkiye’deki limanların dijital teknoloji uygulamaları araştırılmıştır. Akıllı liman kavramının ilk olarak 2010 yılında uygulamaya geçtiği, bu uygulamalara öncülük eden limanların Rotterdam, Hamburg ve Antwerp limanları olduğu, bu limanların öne çıkan teknolojilerinin otonom sistemler, nesnelerin interneti, yapay zekâ, sanal gerçeklik ve dijital ikiz, artırılmış gerçeklik, bilgi teknolojileri, küresel liman veri ağları olduğu tespit edilmiştir. Türkiye’deki limanlardan dijital dönüşüme önem veren limanların; DP World Yarımca, Mersin Limanı, Asyaport, Q Terminals Antalya limanları olduğu, bu limanlarda kullanılan dijital teknoloji uygulamalarından bazılarının Otonom Vinçler, Araç Rezervasyon Sistemi, Optik Karakter Okuyucu, Terminal Operasyon Sistemi, Konteyner Takip Uygulaması, İş Güvenliğinde Yapay Zekâ Kullanımı gibi sistemler olduğu belirlenmiştir. Gümrük işlemlerinin e-devlet üzerinden yapılabildiği Tek Pencere Sistemi ve liman yöneticilerinin liman faaliyetlerinin idaresinde kullandığı Liman Yönetim Bilgi Sistemi de devlet erkinin kullanıma sunduğu sistemlerdir. Liman işletmelerinin genelde dijital dönüşüme yatırım yapmakta temkinli davrandığı, bunun dijital teknoloji uygulamalarının maliyetli oluşu ve işletmeye kısa vadede katkısının olmayacağı düşüncesinden kaynaklandığı; limanların, verimlilik ve rekabetçilik gibi niteliklere sahip olabilmesi için yenilikçi teknolojilere yatırım yapılmasının gerekli olduğu sonucuna varılmıştır.