Bazı Mikro Yapılarda Geometrik Yansıma (reflectional symmetry) Simetrisi

Abstract

Bu çalışmamızda bazı bitki dokularının ancak mikroskop ile görebildiğimiz mikro yapılarında gözlemlediğimiz simetri özelliklerini inceleyip matematiksel tanımlarını gösterdik. Genel tanımı ile simetri, bir nesnenin parçalarının farklı yönlerde veya konumlarda tekrarlanmasından kaynaklanır. Geometride simetri farklı özelliklerine göre gruplandırılır. Yansıma (reflectional symmetry) simetrisi bu simetri gruplarından biridir. Ayna ya da bilateral simetri; yansıma simetri grubuna dahil olan bizim de bu çalışmada incelediğimiz mikro yapılarda olduğu gibi çoğu organizmanın vücut planlarında görülen geometrik simetri çeşitlerinden biridir. Bilateral simetri iki yönlüdür ve nesneyi ikiye bölen bir dikey simetri eksenine sahiptir. Çalışmada materyal olarak kullandığımız mikro yapıları elde etmek için bitki dokularından alınan enine kesitler ile hazırlanan preparatlar kullanıldı. Çalışmamızda ancak mikroskopla görebildiğimiz bazı bitki yaprak sapı mikro yapılarında yansıma simetri yapıları belirnenip, matematiksel formülleri ve geometrik özellikleri literatür ışığı doğrultusunda gösterilmiştir. Örneklerine çevremizdeki bir çok organizmada, makro yapılarda kolaylıkla rastlayabileceğimiz yansıma simetrisi ile ilgili literatürde pek çok çalışma bulunmaktadır. Literatür taramamızda, çalışma materyali olarak kullandığımız ve mikro yapılarındaki geometrik simetrilerini incelediğimiz örnekler ile ilgili bir çalışmaya rastlamadık. Bunun yanı sıra ancak mikroskopla gözleyebileceğimiz mikro yapıların simetrisi ile ilgili çalışmalar da literatürde oldukça sınırlı sayıdadır. Çalışmada örneklerden alınan enine kesitler mikroskopta daha iyi gözlenebilmesi için safranin ve fast green boyaları ile renklendirilmiştir. Bu preparatlar farklı büyütmelerde incelenip mikroskop fotoğrafları elde edilmiştir.