Gemi 4.0: Kavramsal İnceleme

Abstract

Buhar makinesinin bulunmasıyla başlayan ve Endüstri 1.0 olarak tanımlanan endüstri gelişim seviyesi, deniz yolu ulaştırmasına buharlı gemileri kazandırmıştır. Gemi 1.0 olarak tanımladığımız bu seviye, hammaddenin ve üretilen malların, üretimin gerçekleştiği yerlerden dünyanın uzak köşelerine ulaştırılması imkanını getirmiştir. 1900’lü yılların başlarında endüstride elektrik enerjisi ve seri üretim bantlarının kullanılmasıyla Endüstri 2.0 olarak tanımlanan süreç başlamış, bu dönemde üretimde, istihdamda ve sermaye artışında büyük gelişme görülmüştür. Gemi 2.0 olarak tanımladığımız bu dönemde çeliğin işlenmesi, cayro pusulanın, radarın bulunması denizcilik alanında önemli gelişmeler olmuştur. İletişim ve bilişim teknolojilerinin öne çıktığı bir dönem olan Endüstri 3.0, 2.Dünya savaşı sonrası başlamıştır. Deniz ulaştırma sektöründe Gemi 3.0 olarak tanımladığımız bu teknoloji seviyesinde entegre seyir sistemleri seyirde insan hatasını ortadan kaldırmaya yönelik olarak kullanılmıştır. Ancak gemi insanlarının iş yükünü ve insan hatalarını azaltarak seyir emniyetini artırması düşünülen elektronik seyir yardımcılarının personelin iş yükünü azaltmasına rağmen, deniz kazalarının önlenmesinde istenen etkiyi yaratmadığı görülmektedir. Bulut veri tabanı, nesnelerin interneti, yapay zekâ, artırılmış gerçeklik uygulamalarının gemileri idare edeceği düşünülen Gemi 4.0 teknoloji düzeyi, yakın gelecekte öncelikle insanlı ve insansız gemilerin uzaktan bir sahil kontrol istasyonundan yönlendirilebilmesine, daha sonraları gemilerin sahip oldukları sensörler ve sistemlerin otomatize olmuş şekilde veri ağlarıyla veri iletişimi kurarak, yapay zekâ uygulamalarının aldığı kararlarla tamamen insansız olarak seyir yapmasına imkan sağlayacaktır. Bu kapsamda literatür taraması yöntemiyle hazırlanmış olan çalışmanın amacı, Gemi 4.0 kavramını Endüstri 4.0 yaklaşımıyla açıklamak, literatürde Gemi 4.0 ifadesini kavramsallaştırmaktır. Araştırmada, Gemi 4.0 teknolojisinin deniz ulaştırmasında yaygınlaşacağı, Gemi 4.0 ile insan hatalarından kaynaklanan deniz kazalarının önleneceği veya olası deniz kazalarında insan kayıplarının yaşanmayacağı sonucuna ulaşılmıştır.