Granat Çatlak Dizininin Kapsadığı Hidrotermal Minerallerin Anatomisi

Abstract

Magmatik, hidrotermal ve metamorfik kayalarda yaygın olarak bulunan granat (Ca 2+, Mn2+ , Fe2+/Mg2+ )3Y(Al 3+, Fe 3+, Cr 3+/V 3+)2(Si 4+)3O12 kimyasal formülü ile en yaygın minerallerden biridir. Granat minerali iki veya daha fazla uç bileşimin katı çözeltisidir. İzomorfik değişim gösteren granat, alüminyum serisi (Y pozisyonu Al3+ iyonu içerir) ve kalsiyum serisi (X pozisyonu Ca 2+ iyonu içerir) olarak iki seriyi kapsar. Alüminyum serisi, pirop, almandin ve spesartin, kalsiyum serisi ise grossular, andradit ve uvarovit ile temsil edilir. Dünya çapında önemli bir demir, bakır, kurşun, çinko, tungsten, gümüş ve altın kaynağı olan skarn zonlarındaki granatlar, metasomatizma ve hidrotermal değişimi ile oluşabilir. Hidrotermal akışkan çevrimi ve kristal büyümesi, granatın hacim genişlemesi veya küçülmesi ile gerçekleşen değişimleri kapsar. Bu yapısal değişim çatlak dizini oluşturur. Çatlakların dağılımı ve granat çekirdeğine göre yönelimi, akışkan kimyasındaki değişim, zonlanma ve yeni mineral oluşumları petrolojide önemlidir. İnce bantlanma ve zonlanma aynı zamanda dissolusyon ve resorpsiyonu ve kimyasal düzensizliği işaret eder. Kristal içindeki bu izotopik yapı, kristal kimyası, akışkan bileşimi ve fiziksel koşullardaki değişimle ne derece uyumlu olduğunun kanıtıdır. Bu koşullarda granat çatlaklarında farklı minerallerin gelişmesi olağandır. Yaygın olarak görülen magnetit sıcaklığın azalmasıyla akışkan içerisindeki Fe iyonunun çökelmesine, diyopsit ise akışkanla kalsiyum getirimine işaret eder. Granat çatlakları boyunca izlenen kalsit, kuvars, epidot, diyopsit, klorit ve magnetitler meteorik yüzey suyu ve hidrotermal akışkanların arasında gelişen karışım sonucu oluştuğu ve karışıma, gerilmeli ortamlarda kristal büyüme sürecindeki sıcaklık değişimi sebep olur. Bu gerilme, çoğunlukla merkezden itibaren farklı yönlü kırıkların oluşumunu sağlarken, radyal kırık dizini granat hacim gelişmesiyle ilgilidir.