Kahramanmaraş ve Hatay Depremlerinden (6 ve 20 Şubat 2023) Kaynaklı Bina Yıkım Moloz Atıklarının Yol Üstyapı Tabanında Kullanımının Maliyet Değerlendirmesi

Abstract

Ülkemizde Doğu Anadolu fay hattında 6 ve 20 Şubat 2023 tarihlerinde Kahramanmaraş (Pazarcık, Elbistan ) ve Hatay (Yayladağı) merkezli depremlerden kaynaklı afet atığı depolarında büyük paya sahip olan bina inşaatı ve yıkım moloz atıkları yaklaşık 170 milyon ton olarak tahmin edilmiştir. Bina moloz atıklarınızdan geri dönüştürülmüş agrega temin edilmesinde malzemelerin ayrıştırma güçlükleri ve kullanım miktarı potansiyel engellerdendir. Bu engellerin etkisini azaltmak için malzemelerin karışık olarak kırılarak boyutlandırılması, elde edilecek 0-37,50 mm aralığında karışık geri dönüştürülmüş agrega (KGDA) karışımının üst yapı tabanında kullanımı planlanmıştır. KGDA karışımların literatürde belirtilen esneklik modülü değerleri referans alınarak Esnek Yol Üstyapı Projelendirme Rehberinde devlet yollarında 45- 60 milyon standart yükü aralığında hesaplanan gerekli üst yapı sayısı (SN) ile mevcut SN arasında farkı azaltacak alternatif üstyapı kesiti belirlenmiştir. Alternatif kesitle Rehberde minimum alt temel kalınlığı için belirtilen kesit tipinin maliyet karşılaştırılması yapılmıştır. Alternatif kesitte toplam granüler tabaka yapım maliyetlerinde %26 avantajlı olmasına karşın nakliye ve kamulaştırma maliyetlerinin dikkate alınarak ekonomik değerlendirmenin daha uygun olacağı tespit edilmiştir.