BAZI YAĞLIK AYÇİÇEĞİ (Helianthus annuus L.) ÇEŞİTLERİNDE FARKLI AZOT DOZLARININ VERİM VE VERİM UNSURLARI ÜZERİNE ETKİLERİ

Abstract

– Bu araştırma, bazı yağlık ayçiçeği (Helianthus annuus L.) çeşitlerinde farklı azot dozu uygulamalarının verim ve verim unsurlarına etkisini belirlemek amacıyla, Konya İli Cihanbeyli İlçesinde, sulu koşullarda 2022 yılı vejetasyon döneminde yürütülmüştür. Çalışma, “Tesadüf Bloklarında Bölünmüş Parseller Deneme Deseni”ne göre üç tekerrürlü olarak kurulmuştur. Materyal olarak, üç ayçiçeği çeşidi (Gibraltar, Alcantara, P63MM54) kullanılmış, beş farklı azot dozu (0, 5, 10, 15, 20 kg N/da) ele alınmıştır. Çalışmada; bitki boyu (cm), tabla çapı (cm), bin tohum ağırlığı (g), kabuk oranı (%) ve tohum verimi (kg/da) incelenmiştir. Bitki boyu 137.77-170.73 cm (AlcantaraxN0-Gibraltar x N20), tabla çapı 20.17- 27.80cm (P63MM54xN0–GibraltarxN15), bin tohum ağırlığı 68.03-89.53 g (AlcantaraxN0- P63MM54xN15), kabuk oranı %26.73-30.27 (GibraltarxN0-GibraltarxN5) ve tohum verimi 268.5-417.7 kg/da (P63MM54xN0-AlcantaraxN15) arasında değişmiştir. Sonuç olarak; Konya sulu koşullarında yürütülen bu araştırmada kullanılan ayçiçeği çeşitleri arasında en yüksek tohum verimine sahip çeşitler sırasıyla, Gibraltar (365.5 kg/da) ve Alcantara (363.5 kg/da) olmuş, bu çeşitleri P63MM54 (351.1 kg/da) takip etmiştir. Araştırmada ele alınan azot dozları arasında tohum verimi bakımından en yüksek değer 411.1 kg/da ile 15 kg/da N uygulamasında belirlenmiş, azot dozunun 20 kg/da’a yükseltilmesiyle birlikte düşüş tespit edilmiştir (383.8 kg/da). Bununla birlikte, yapılan bu çalışmanın tek yıllık olması sebebiyle, çalışmanın yürütüldüğü bölge ve benzer koşullar için yapılacak tavsiyelerin daha belirgin ve güvenilir olabilmesi açısından bu ve bunun gibi araştırmaların devam etmesi önem taşımaktadır.