Gümüşhane katı atık toplama sahası ve yakın çevresinde ağır metal kirliliğine maruz bölgede yetişen civanperçemi (Achillea millefolium L.) bitkisinin element biriktirme kabiliyeti (Gümüşhane, KD Türkiye)

Abstract

Bu çalışmanın amacı, istilacı bir tür olan ve Gümüşhane yöresinde de çok yaygın olarak rastlanan civanperçemi (Achillea millefolium L.) bitkisinin ağır metallerce kirlenmiş bir bölgedeki element biriktirme kabiliyet ve eğiliminin araştırılmasıdır. Bu amaçla Gümüşhane katı atık sahası ve yakın çevresinden civanperçemi (Achillea millefolium L.) bitki örnekleri toplanmıştır. Bitkinin atmosferik yollarla kirlenme özelliğinin de araştırılması amacıyla toplanan örneklerin bir kısmı ultra saf su ile yıkanmış, bir kısmı ise araziden toplandığı şekliyle değerlendirme yapmak için yıkama işlemi gerçekleştirilmeden gövde ve çiçek olarak ayrılmış ve doğal ortamda kurutulduktan sonra örnek hazırlama süreçleri akabinde İndüktif Eşleştirilmiş Atomik Emisyon/Kütle Spektrometresi (ICP-AES/MS) ile Fe, Co, Ni, Cu, Zn, As, Cd ve Pb elementleri için analizleri gerçekleştirilmiştir. Elde edilen konsantrasyonlar değişik istatistiksel metotlarla analiz edilerek bitkinin element biriktirme kabiliyeti ve eğilimi belirlenmeye çalışılmıştır. Yapılan çalışma sonucunda, Gümüşhane katı atık alanı ve yakın çevresinde yetişen civanperçemi bitkisinin kirliliğe maruz kalmamış bölgelerde yetişen bitkilere göre özellikle Cu, Zn, Fe, Pb ve Cd elementlerince daha yüksek konsantrasyonda ağır metal içeriğine sahip olduğu tespit edilmiştir. Sahada yetişen bitkideki Zn, Se, Ag ve Cd elementlerinin ise atmosferik kirliliğe bağlı olarak daha yüksek konsantrasyonlara ulaştıkları da bu çalışma sonucunda belirlenmiştir. Civanperçemi çiçek ve gövdelerinin element biriktirme kabiliyeti yönünden Co, As, Ag ve Cd elementlerince bitki gövdesine yönünde daha yüksek konsantrasyonlar gösterdikleri de tespit edilmiştir.