Afet ve Acil Durumlarda Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Sağlığına Etkileri

Abstract

Dünya’da ve Türkiye’de son yıllarda doğal afetlerin artmasıyla birlikte toplumun da hasar görmesi artmaktadır. Afet ve acil durumlar toplumu derinden etkilemektedir. Her yıl milyonlarca insanın doğal afetler nedeniyle can ve mal varlıkları zarar görmektedir. Afetler kadın, erkek, yaşlı, çocuk ve engelli bütün bireylerin hayatını olumsuz etkilemektedir. Afet ve acil durumlar motalite ve morbidite başta olmak üzere barınma, yiyecek bulma, giyinme sorunları, günlük yaşam aktivitelerini yerine getirememe, eğitimlerini devam ettirememe, işlerine gidememe gibi birçok sorun ortaya çıkarmaktadır. Toplumdaki bireyler afetlerden farklı boyutlarda etkilenmekle birlikte en çok risk altında olan ve afetlerden etkilenen kadınlar ve kız çocuklarıdır. Kadınlar sağlık hizmetlerine erişimde özellikle de üreme çağındaki kadınlar aile planlaması, gebelik hizmetleri, doğum, doğum sonu hizmetleri almada sorunlar yaşamakta ve bunlara bağlı olarak abortus, erken doğum, ölü doğum ve doğuma ilişkin komplikasyonlar ortaya çıkmaktadır. Her alanda var olan toplumsal cinsiyet farklılıkları, afet ve acil durumlarda da birçok şekilde görülmektedir. Toplumun bireylere kadın ve erkek olarak yüklediği rol ve sorumluluklar afet ve acil durumlardaki yaşanan olumsuz etkileri daha da arttırmaktadır. Ortaya çıkan kadına yönelik şiddet, erken yaşta ve zorla evlilik, artan iş yükü, yoksulluk, üreme sağlığında bozulma, psikososyal etkiler gibi nedenler kadın sağlığını ciddi boyutta etkilemektedir. Afet ve acil durumlarda kadınlar ve kız çocuklarının üzerindeki olumsuz etkileri azaltmak için, üzerinde durulacak en önemli konu afet öncesi ve sonrasında yapılan çalışmalarda toplumsal cinsiyet farklılıklarının önemle dikkate alınmasıdır.