FARKLI BESLENME ŞEKİLLERİNİN BAĞIRSAK MİKROBİYOTASI ÜZERİNE ETKİLERİ

Abstract

Birbirleriyle uyumlu olarak yaşayan ve yaşadığı konağa fayda sağlayan mikroorganizmalar mikrobiyota olarak adlandırılır. Bağırsak mikrobiyotası en fazla mikroorganizma barındıran yapıdır. Mikrobiyota pek çok faktörden etkilenir ve bu faktörlerden en önemlisi beslenme şeklidir. Diyetin makro besin ögesi içeriğinin değişmesi ve bazı popüler diyetler bağırsak mikrobiyotasını etkiler. Düşük karbonhidratlı, yüksek proteinli bir diyet veya yüksek yağ içeren diyetler mikrobiyota çeşitliliğini azaltıp mikrobiyotayı olumsuz yönde etkilemektedir. Akdeniz diyeti ya da vejetaryen diyet gibi bitkisel tabanlı beslenme şekilleri içerdiği polifenoller ve biyoaktif bileşenler sayesinde bağırsak mikrobiyotasını olumlu yönde etkilerken, batı tarzı beslenme içerdiği fazla miktarda doymuş yağ ve basit şeker nedeniyle patojen mikroorganizmaları artırmakta ve dizbiyozise yol açmaktadır. Son dönemlerde sağlıklı kişiler tarafından da uygulanabilen glutensiz diyet mikrobiyotada disbiyozise sebep olabilir. Genellikle İBS hastalarının uyguladığı düşük FODMAP diyeti sağlıklı kişilerde prebiyotik alımını azaltarak mikrobiyotayı olumsuz yönde etkileyebilmektedir. Yüksek yağ düşük karbonhidrat içeriğiyle bilinen ketojenik diyet ise bağırsak mikrobiyotasının çeşitliliğini azaltabilmektedir. Son zamanlarda popüler hale gelen aralıklı açlık diyetleri ise tam tersine bireylerin sirkadiyen ritmini etkileyerek bağırsak mikrobiyotalarını düzenleyebilmekte ve sağlık üzerinde olumlu etkiler yaratabilmektedir. Paleo diyetinin bağırsak mikrobiyotası üzerine etkileri için ise daha uzun dönemli çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Kısacası sağlıksız beslenme alışkanlıkları bağırsak mikrobiyotasını olumsuz yönde etkileyerek patojen mikroorganizmaları artırabilir ve disbiyozise yol açabilir. Disbiyosiz durumu ise pek çok hastalığa zemin hazırlayabilmektedir. Farklı beslenme şekillerinin bağırsak mikrobiyotası üzerine etkilerini incelemek için daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır.