Hozat Kayısı Çekirdeğindeki Fenolik Bileşiklerin Ekstraksiyon Koşullarının Optimizasyonu

Abstract

Bu çalışmada Tunceli ilinin Hozat ilçesinde yetiştirilen kayısı çekirdek çeşitlerinde (tatlı ve acı) bulunan fenolik madde içeriklerinin ekstrakte edilmesinde sırasında uygulanan parametrelerin optimizasyonu gerçekleştirilmiştir. Çalışmada değerlendirilen kayısı çekirdek çeşitleri Hozat ilçesinde 2022 yılında yetiştirilmişlerdir. Çalışmada optimize edilmeye çalışılan ekstraksiyon parametreleri çözücü çeşidi, ekstraksiyon sıcaklığı ve ekstraksiyon süresidir. Bu amaçla çözücü çeşidi olarak su, etanol ve metanol; ekstraksiyon sıcaklığı olarak 250 , 300 ve 500 ; ekstraksiyon süresi olarak 0, 30 ve 60 dakika kullanılmıştır. Ekstraksiyon koşullarının optimizasyon çalışması tek faktör deney prensibine göre gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonucunda Hozat kayısı çekirdek çeşitleri karşılaştırıldığında, aynı ekstraksiyon parametrelerinde tatlı kayısı çekirdeğinin acı kayısı çekirdeğine göre önemli düzeyde daha fazla toplam fenolik madde içerdiği belirlenmiştir. Ayrıca ekstraksiyonun optimize edilmesi amacıyla belirlenen her bir parametrenin ekstrakte edilen fenolik içerik düzeyini önemli düzeyde etkilediği bulunmuştur. Ekstraksiyon parametrelerinin etkileri birbirlerine göre değişim göstermiş, ekstraksiyon zamanı arttıkça ekstrakte edilen TFM içeriği artmasına karşın ekstraksiyon sıcaklığı arttıkça ekstrakte edilen TFM içerikte azalmanın olduğu saptanmıştır. Bu çalışmada yapılan analiz sonuçlarına göre Hozat kayısı çekirdek çeşitleri için optimum ekstraksiyon koşulları; çözücünün metanol, ekstraksiyon sıcaklığının 250 ve ekstraksiyon süresinin 30 dakika olması durumunda elde edildiği tespit edilmiştir. Optimum şartlarda Hozat tatlı kayısı çekirdeğinde 102.24 mg GAE/100 g kuru madde; Hozat acı kayısı çekirdeğinde 76.17 mg GAE/100 g kuru madde toplam fenolik madde içeriği tespit edilmiştir.