ÜZÜM ÇEKİRDEĞİNİN FONKSİYONEL ETKİLERİ

Abstract

Tüketicilerin besin değeri yüksek ve sağlığa yararlı olabilecek özelliklere sahip gıdalara olan ilgisi sürekli olarak artmaktadır. Uzunca bir süredir insan beslenmesinde var olan üzüm, içerdiği zengin bileşikler ile fonksiyonel gıdalar arasında yer almakta olup doğrudan tüketimin yanı sıra çeşitli yollarla işlenerek, kurutularak sofralarda yer almaktadır. Bu gıdanın işlenmesinde (örneğin meyve suyu, şarap vb. elde edilmesi) fazla miktarda üzüm kabuğu, üzüm çekirdeği, posa gibi farklı atıklar ortaya çıkmakta olup atıkların sağlık üzerine olumlu etki gösterecek oranlarda fenolik bileşik içerdiği sonucu göz önünde bulundurulmaktadır. Fenolik bileşiklerin sağlık üzerinde diyabet, kanser, kolesterol, yaşlanma gibi durumlara karşı potansiyel etkilerinin yapılan çalışmalar sonucunda tespit edilmesi ve özellikle atık ürün olarak ortaya çıkan üzüm çekirdeğinin zengin içeriğinin dikkat çekmesi ile bu besin atıklarının değerlendirilmesi adına alternatif yaklaşımlar düşünülmektedir. Çeşitli yöntemler ile üzüm çekirdeği içerisinde yer alan polifenollerin çıkarılması ve polifenol içeriği düşük olan gıdalara eklenmesi veya takviye olarak alınması benimsenen yaklaşımlardan bazılarıdır. Bu doğrultuda planlanan birçok çalışma üzüm çekirdeğinden elde edilen farklı yapılardaki biyoaktif bileşiklerin yani antosiyanidinlerin güvenilir alım dozlarına dikkat çekilmektedir. Farklı süre ve dozlarda antosiyanidin alımının uygulandığı çalışmalarda herhangi bir toksik bulgu olmadığı, sağlığı teşvik edici etkiler gösterdiği sonucu ifade edilmektedir. Bu çalışmanın amacı üzüm çekirdeğinde zengin olarak bulunan polifenollerin sağlığı teşvik edici fonksiyonel özelliklerini literatür taraması ile ele almaktır.