İslâm Ceza Hukukunda Suç Kavramı
Abstract views: 43
/ 
PDF downloads: 40
Keywords:
Suç, Ceza, İslâm Hukuku, AhlâkAbstract
Ceza hukuku, bilimler arasında kendisine ait kuralları, işleyişi ve uygulandığı alanlarla insanları ve onların yaşadığı çevreyi yakından etkilemektedir. Diğer bilimlerde olduğu gibi, ceza hukukunda da kullanılan kavramlar, onun etkinliğinde ve anlaşılmasında önemli bir yer işgal etmektedir. Suç ve ceza kavramları da bunlar arasında olup, bu kavramların, mahiyetlerinin açık ve anlaşılır; sınırlarının ise, belirli olması esaslı bir yer teşkil etmektedir. Bu çalışmamızda, İslâm hukukunda genel olarak, işlenilmesi hâlinde sonucunda cezaî müeyyide bulunan şer'î yasaklar olarak belirtilebilecek olan suç kavramının mahiyeti üzerinde durularak, değerlendirmesi yapılmış, mukayese imkânı için eski Yunan ve Roma hukuklarında suç anlayışı ve Türk ceza hukukunda çeşitli suç tariflerine değinilmiştir.
Downloads
References
Soyaslan, Doğan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 7. baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2016, 89-90.
Akıncı, Şahin, Roma Hukuku Dersleri, Sayram Yayınları, 2. baskı, Konya, 2003, 565.
Türkoğlu, Halide Gökçe, Roma Hukukunda Suç ve Ceza, Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş., 2. baskı, Ankara, 2017, 290.
Not: Roma hukukunda özel hukuk bakımından düzenlenmiş ve müeyyideye bağlanmış olan haksız fiiller, uis civile ve praetor hukuku tarafından tanınanlar olmak üzere iki bölüme ayrılmaktadır. Uis civile’nin öğelerini saptayıp, müeyyideye bağladığı dört haksız fiil bulunmaktadır. Bunlar: hırsızlık, gasp, haksız olarak mala verilen zarar ve şahsiyetin ihlâli, şahsa karşı işlenen suçlardır (iniuria’dır). (Türkoğlu, 280.)
Türkoğlu, 280-288.
Söğütlü, Özlem, Roma Özel Hukuku, Seçkin Yayıncılık San. ve Tic.A.Ş. Yayınları, Ankara, 2020, 139;
Soyaslan, Doğan, 45.
Arsal, Sadri Maksudi (v. 1957), Umumî Hukuk Tarihi, 3. baskı, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 1948, 388.
Dönmezer, Sulhi (v. 2004)/Erman, Sahir (v. 1996), Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku Genel Kısım, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1985, I, 297.
Hakeri, Hakan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 18. baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2015, 117.
Hakeri, 128.
Özbek, Veli Özer/ Doğan,Koray/ Bacaksız Pınar, Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 13. baskı, Seçkin Yayıncılık San. ve Tic. A.Ş., Ankara, 2022, 207.
Özgenç, İzzet, Türk Ceza Hukuk (Genel Hükümler), 10. baskı, Ankara, 2006, 154, 157-158.
İbn-i Manzur, Ebî Fadıl Cemaleddîn Muhammed (v. 1311), Lisânu’l-Arab, Dâr’ul-Sadr, Beyrut, ty.
Kur'ân-ı Kerîm, Mâide Sûresi, 8. Âyet.
Ebû Zehra, Muhammed (v. 1974), El-Cerîmetü ve’l-Ukûbetü Fî Fıkhi’l-İslamî, El-Cerîme, Dâru’l-Fikri’l-Arabî, Kahire, 1998, 19.
Kur'ân-ı Kerîm, Mutaffifîn Sûresi, 29. Âyet.
İbrâhîm, Muhammed Yusrî, el Cinâyetu’l-Amdi li’t-Tabîbi alâ A’dâi’l-Beşeriyyeti fî Fıkhı’l-İslâmî, Dâru'l-Yusra, Mısır, 2009, 30.
Ebû Zehra, 20.
el-Mâverdî, Ali bin Muhammed b. Habib el-Bağdadî, (v. 458/1058), Ahkamı’s-Sultaniyye, Dar’ul-Kütübi’l,-İlmiyye, Beyrut, 1978, 219.
Ebû Zehra, 21.
Ûdeh, Abdulkadir, (v. 1954), et-Teşrîu’l-Cinaiyyi’l-İslâmî Mukârinan bi’l-Kânûni’l-Vad’î, Daru’l-Kitabi’l-İlmiyye, 2005, I, 53; Bkz. İbrâhîm, Muhammed Yusrî, 30.
Ûdeh, I, 53.
İbn. Nüceym, Zeyneddîn b. İbrâhîm b. Muhammed (v. 1310), el-Bahrur’r-Râik Şerhu Kenzu’d-Dekâik -Tekmiletu’l-Bahri’r-Râik- (Tekmile (İlave): Muhammed b. Hüseyn b. Ali et-Tûrî el-Kâdirî ), (Hâşiye: Minhatu’l-Hâlik Li’bni Âbidîn), Dâru’l-Kitâbu’l-İslâmî, ty. V, 2.
Kur'ân-ı Kerîm, Talak Sûresi, 1. Âyet.
eş-Şirbînî, Şemsuddîn Muhammed b. Ahmedi'l-Hatîb, (v. 1570), Muğni'l-Muhtâc ilê Ma'rifeti Meâni'l-Elfâzi'l-Menhâc, Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye, 1994, V, 460.
Kur'ân-ı Kerîm, Enbiya Sûresi, 107. Âyet-i Kerîme
el-Mâverdî, I, 325.
Êbû Zehra, 20.
İbn. Mâce, İbn. Mâce, Ebû Abdullah Muhammed b. Yezid Mâce el-Kazvînî, (v. 887) Sünenu İbn. Mâce, (Mhk. Muhammed Fuâd Abdulbâgî), Dûru İhyâî'l-Kütübi'l-Arabiyye, ty, hadis no: 2669.
İbn. Kudâme, Ebû Muhammed Muvaffagu'd-Dîn Abdullah b. Ahmed b. Muhammed el-Cemmâîlî el-Makdisî (v.1223), el-Muğnî libni Kudâme, Mektebetu'l-Kahire, ty. VIII, 259.
El-Mevsılî, Abdullah b. Muhmûd b. Mevdûd, Mecdu’d-Dîn Ebû’l-Fadl (v. 1284), (Ta’ligât (notlama): Mahmûd Ebû Degîga), El-İhtiyâr li Ta’lîli’l-Muhtâr, Matbaa’tu’l-Celî, Kahire, 1937, V, 23.
Molla Hüsrev, Muhammed b. Ferâmuz b Ali (v. 1480), Duraru’l-Hükkâm Şerhu Ğurari’l-Ahkâm, Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, ty. II, 88.
İbrâhî, 41.
Bilmen, Ömer Nasuhi (v. 1971), Hukuk-ı İslâmiyye ve Istılahatı Fıkhiyye Kamusu, Bilmen Yayınevi, İstanbul, ty. III. 10; Türcan, Talip/Yerlikaya, Ünal, “Ceza Hukuku”, (Ed.Talip Türcan), İslâm Hukuku El Kitabı, Grafiker Yayınları, Ankara, 2012, 305.
Avcı, Mustafa, Osmanlı Hukukunda Suçlar ve Cezalar, Bilimevi Basın Yayım Ltd. Şti. Yay. İstanbul, 2004, 26-27.
Ûdeh, I, 54.
İbn. Nüceym, III, 7.
Molla Hüsrev, I, 205.
İbrâhîm, 41.
Ebû Zehra, 21.
El-Cürcânî, Ali b. Muhammed b Ali (v. 1413), Kitâbu't-Ta'rîfât, Dâru'l-Ma'rife, 2007, 117.
Yavuz, Yusuf Şevki, “Şer”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, İstanbul, 2020, XXXVIII, 545.
Ebû Zehra, 23.
Kur'ân-ı Kerîm, Kalem Sûresi, 4. Âyet-i Kerîme.
Kur'ân-ı Kerîm, Ahzâb Sûresi, 21. Âyet
Mâlik, b. Enes b. Mâlik b. Âmir el-Asbahî el-Medenî (v. 795), (Tahkik: Beşşâr Avvâd Ma'rûf-Mahmûd Halîl), Muvatta, Müessetü'r-Risâle, 1992, (Hüsnü’l-Hulk, 686/3357.)
