Geleneksel Türk Sanatları Desenleri ile Siyamatik (Cymatics) Şekillerin Benzerliği

Abstract

Sanat ve bilim arasındaki ilişki, tarihsel ve kültürel bağlamlarda incelenirken, bazen beklenmedik benzerlikler ve etkileşimlerin ortaya çıktığı gözlemlenmektedir. Türk sanatçısı bu bağlamda kendi tekâmül yolculuğunda sanatını yansıtmada soyutlamaya yönelerek öze ulaşmak istemiştir. Böylelikle matematik düzen ve estetik gibi kavramlarla beraber sembolizm de sanatının temelini oluşturmuştur. Yapılan araştırmalarda, sesin görünürlüğü görsel verilere aktarıldığında, oluşan şekillerin aynı ritmik düzen içinde bir geometriden oluştuğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Bu çalışma, ses dalgalarının madde üzerinde oluşturduğu geometrik desenlerle Geleneksel Türk sanatları desenlerinin, simetrik ve geometrik düzeni açısından benzerliklerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla, Türk sanatındaki desenlerin ve siyamatik şekillerin görsel analizlerine yönelik konuya uygun tablolar oluşturulmuş ve yorumlamalar yapılmıştır. Oluşturulan tablolarda ve şekillerin karşılaştırılarak kompozisyon özelliklerinin incelemelerinde, ortak özellikler olduğu düşünülmektedir. Böylelikle siyamatik (cymatics) sistemde oluşan 18 tane görsel ile 17 tane geleneksel Türk sanatları deseninin benzerliği ortaya konmuştur. Karşılaştırılan bu eserlerin 8 tanesi mimari yapı olan cami kubbelerindeki desenler, 4 tanesi taş tezyinatından seçilen desenler, 2 tanesi bir el yazmasının zahriye sayfasında bulunan desenler, 1 tanesi çini deseni, 1 tanesi klâsik bir çintemani deseni ve 1 tanesi Mühr-i Süleyman desenidir. Türk sanatındaki desenler incelendiğinde, Türk sanatçısının geometrik, sembolik ve matematiksel anlam açısından kozmos, sonsuzluk, iktidar, güç ve zıtlık gibi kavramları sembolize ettiği düşünülmektedir. Görünür olmayan ses dalgalarının görünür hale gelmesiyle oluşan şekiller, birer sanat eseri niteliğindedir ve geleneksel Türk sanatları desenleri ile benzerlikleri olduğu düşünülmektedir. Sonuç olarak Türk sanatçısı, yaşadığı evreni anlama yolunda süreklilik, tekrar, çeşitlilik, düzen, birlik ve uyum kavramlarını sanatıyla ifade ederken, gözlem ve deneylerle bilimsel bir bakış açısı ile hareket etmiş olabilir.