Güneş Enerjili Isı Borusunda Bitkisel Atık Yağ Kullanılarak Bir Termoelektrik Jeneratörde Elektrik Üretiminin Deneysel İncelenmesi

Abstract

İnsan faaliyetleri sonucu oluşan atıklar çevreye kontrolsüz olarak bırakıldığında insan sağlığı başta olmak üzere tüm canlılara zarar verebilmektedir. Söz konusu atıklardan birisi de kritik seviyelerde su kirliliğine neden olabilen bitkisel atık yağdır. Bitkisel atık yağ, biyolojik ve/veya kimyasal bir takım işlemlerden sonra geri dönüşümü/kazanımı sağlanabilmekte ancak fiziksel olarak basit bir süzme işleminin dışında herhangi bir işleme tabi tutulmadan doğrudan tekrar kullanımına pek rastlanmamaktadır. Herhangi bir ısı kaynağı ile çalışabilen termoelektrik jeneratör (TEJ) elektrik üretebilen elektronik bir cihazdır. Aynı zamanda sessiz ve güvenli olmaları nedeniyle de tercih edilen TEJ’in iki yüzeyi arasında meydana getirilen sıcaklık farkı ile elektrik üretilmektedir. Bu çalışmada çevresel etkiler dikkate alınarak yenilenebilir enerji kaynaklarından güneş enerjisi ısı kaynağı olarak, güneş enerjisini ısı enerjisine dönüştürmek için kullanılan ısı borusunda ise bitkisel atık yağ çalışma akışkanı olarak birlikte ele alınmıştır. Böylece bitkisel atık yağ geri dönüşüm/kazanım sürecine yeni bir yöntemin eklenebilmesi amaçlanmıştır. Yapılan deneylerde bitkisel atık yağ ile ısı borusunun alt ucunda yaklaşık 260^oC’ye, üst ucunda ise yaklaşık 160^oC’ye kadar ulaşılmıştır. Isı borusundaki bu sıcaklık dağılımı ile TEJ’in sıcak yüzeyinde yaklaşık 135^oC’ye kadar sıcaklık değerleri elde edilmiştir. TEJ’in ucuna 6,2ohm’luk direncin bağlandığı deneyler süresince ortalama 0,22V DC gerilim üretilmiştir.