CUMHURİYET’İN İLK YILLARINDA TARİH VE SPOR: MİLLÎ KİMLİK VE İDEOLOJİK İNŞA SÜRECİ
Abstract views: 17
/ 
PDF downloads: 13
DOI:
https://doi.org/10.5281/zenodo.14369906Keywords:
Atatürk, Cumhuriyet Dönemi, Millî Kimlik İnşası, Türk Tarih Tezi, Spor Ve ModernleşmeAbstract
Bu araştırma, Cumhuriyet’in ilk yıllarında tarih ve sporun bir arada ele alınarak millî kimlik inşasında
nasıl bir rol üstlendiğini analiz etmektedir. 1923-1938 yılları arasında, tarih ve spor, modernleşme ve ulus
devlet inşası sürecinde eğitim ve kültür politikalarının merkezinde yer almıştır. Türk Tarih Tezi, ulusal
kimliği güçlendirmek için geçmişin köklü medeniyet birikimini vurgularken; spor, modern bireyler
yetiştirmenin ve uluslararası alanda Türkiye’nin prestijini artırmanın bir aracı olarak değerlendirilmiştir.
Araştırma, geleneksel Türk sporlarından (güreş, cirit, okçuluk) modern spor branşlarına (jimnastik, futbol,
atletizm) kadar geniş bir çerçevede sporun millî kimlik inşasındaki işlevini ele alır. Beden eğitimi
müfredatında yer alan bu sporlar, genç nesillerin fiziksel dayanıklılığını artırırken aynı zamanda tarihî
mirasla gurur duymalarını sağlamıştır.
Ayrıca, Türkiye’nin 1924 Paris Olimpiyatları ve 1936 Berlin Olimpiyatları gibi uluslararası etkinliklere
katılımı, sporun modern bir ulus-devlet olarak Türkiye’nin kimliğini dünyaya tanıttığı stratejik bir alan
olduğunu göstermektedir. Cumhuriyet’in spor politikaları, kadınların spora katılımını teşvik ederek
modernleşme sürecine toplumsal cinsiyet eşitliği perspektifini de entegre etmiştir.
Sonuç olarak, bu makale, tarih ve sporun bütüncül bir yaklaşımla ulus inşası ve modernleşme süreçlerinde
nasıl bir araç olarak kullanıldığını gözler önüne sermekte ve bu bağlamda yeni araştırma alanlarına kapı
aralamaktadır.
Downloads
References
Akçay, B. (2011). Türk eğitim tarihinde spor ve modernleşme süreci. Eğitim Bilimleri Araştırmaları, 18(1), 77–92.
Akşit, D. (2003). Atatürk ve Cumhuriyet dönemi tarih yazımı. Tarih Araştırmaları Dergisi, 14(2), 35–58.
Aktükün, İ. (2010). Futbolun siyasi tarihine kenar notları. Cogito, 63, 8–26.
Anderson, B. (2020). Hayali cemaatler: Milliyetçiliğin kökenleri ve yayılması. İstanbul: Metis Yayınları.
Anonim. (1923). 1924 olimpiyatına iştirak edecek miyiz? Spor Alemi, 4(39/101), 1.
Anonim. (1933). Maarif Vekili Reşit Galip Beyin nutku. Olimpiyat, (91), 8.
Cumhuriyet Gazetesi. (1924, Haziran 24). Olimpiyatlara iştirak etmekle ne kazandık.
Dündar, G. (2019). Mussolini İtalyası’nda spor konulu propaganda posterleri üzerine bir çalışma. TRT Akademi, 4(8), 310-324.
Gündüz, M., & Bayansalduz, M. (2017). Türk toplumunun futbola yüklediği değer algılarının öğretmen adaylarının görüşleri bakımından değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (2), 81–95.
Güven, İ. (2000). Cumhuriyet döneminde beden eğitimi ve spor anlayışı. Eğitim ve Bilim, 25(117), 58-67.
Güven, M. (2009). Türk eğitim sisteminde sporun rolü: Cumhuriyet dönemi uygulamaları. Spor ve Eğitim Dergisi, 12(4), 55–70.
İnönü, A. (2015). Türk tarih tezi ve Cumhuriyet döneminde tarih yazımı. Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları Dergisi, 6(1), 19–42.
Karcıoğlu, U. (2017). Türk kültüründe atın önemi ve ata sporlarımızdan atlı cirit oyunu. Anasay: 3 Aylık Ulusal Hakemli Süreli Dergi, 2, 167–198.
Kayalı, H. (2010). Cumhuriyet’in ilk yıllarında beden eğitimi ve spor. Türk Eğitim Tarihi Araştırmaları, 7(2), 88–105.
Koç, M. (2012). Türk tarih tezi ve sporun ulusal kimlik inşasındaki rolü. Türk Spor Tarihi Dergisi, 20(4), 88–102.
Koşay, H. Z. (1980). Türk tarih tezi ve tarih yazıcılığı. Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Lüleci, Ö. (2010). Cumhuriyet dönemi Türkiye’sinde spor ve modernleşme süreci. Spor ve Toplum Dergisi, 8(3), 75–89.
Millî Eğitim Bakanlığı. (1940). Ortaokul beden eğitimi kitabı: Cumhuriyet ve spor. Ankara: Devlet Matbaası.
Morpa Spor Ansiklopedisi. (1997). Atatürk ve spor. Morpa Kültür Yayınları, 1, 11-14.
Özmaden, M. (2010). Türkiye İdman Cemiyeti İttifakı (TİCİ) dönemi milli ruh ve milli temsil, siyasi ve milli propaganda ile ülkeyi tanıma-tanıtma çabaları. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(1), 1439–1457.
Riordan, J. (1980). The Soviet Union and sport: The struggle for control. The International Journal of the History of Sport, 2(2), 213–231.
Senn, A. (1999). The birth of the modern German nation: The politics of national identity, 1848–1914. Cambridge University Press.
Şahin, B. (2011). Cumhuriyet’in ilk yıllarında spor ve millî kimlik. Spor Bilimleri Dergisi, 23(1), 12–25.
Tarihbilinci.com. (2023). Türklerde spor tarihi. Online erişim: https://www.tarihbilinci.com
Tarihbilimi.net. (2023). Türk güreşinin tarihi ve kimlik inşasındaki yeri. Online erişim: https://www.tarihbilimi.net
TİCİ. (1923). Teşkilat ve Nizamat-ı Umumiye. TİCİ Yayını. Ahmet İhsan Matbaası.
Turan, Ö. (2017). Cumhuriyet dönemi spor ve tarih yazımı. Tarih ve Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(2), 19–34.
Uz, A. (2011). Sporla ilgili uyuşmazlıkların çözümünde zorunlu tahkim yolu: Tahkim kurulları ve kararlarının hukuki niteliği üzerine. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2011(1), 252.
Üstel, F. (2016). Makbul vatandaş’ın peşinde: II. Meşrutiyet’ten bugüne vatandaşlık eğitimi. İletişim Yayınları.
Yılmaz, K. (2014). Cumhuriyet’in ilk yıllarında spor ve devlet politikaları. Türk Spor Tarihi Dergisi, 19(3), 147–161.
