Kısaltmabirimlerin İdeolojik İşlevleri: Brave New World, 1984 ve Fahrenheit 451 Örneği


Keywords:
Kısaltmabirim, Distopya, Distopik Kurgular, İdeolojiAbstract
Kısaltma işlemi, dilin sadeleştirilmesi veya ekonomik kullanımı için kullanılan bir düzenektir.
Kısaltma süreciyle elde edilen kısaltmabirimlerin verimliliği ve hızı artırmak, uzun yinelemelerin önüne
geçmek, alanı etkin kullanmak, karmaşık kavramları sesbilgisel açıdan daha kısa bir yükle ifade etmek vb.
gibi işlevleri bulunmaktadır. Bu hedeflerin yanı sıra kısaltmabirimlerin bilinçli olarak ideolojik bir araç
olarak da kodlandığı savunusunu ortaya atan çalışmamız, genellikle gelecekteki/olası otoriter yönetimler,
baskıcı toplum düzeni, toplumsal denetleme yöntemleri, bireysel özgürlüğün kısıtlanması gibi konuları
odağına alan distopik kurgularda ideolojinin kısaltmabirimler aracılığıyla temsil edildiğini ortaya koymayı
amaçlamaktadır. Bu amaç doğrultusunda yazına, politikaya ve popüler kültüre damgasını vuran 1932, 1949
ve 1953 yıllarında yayımlanmış üç distopik kurguda kısaltmabirimlerin ne/ler oldukları belirlenmiş, söz
konusu işlevleri tartışılmıştır. Alanyazında sıklıkla yapısal ve yalnızca kullanım amaçları doğrultusunda
işlevsel düzlemde ele alınan kısaltmabirimlerin, ideolojik bir araç olarak kodlandığının ortaya
koyulmasıyla, çalışmamız özgün ve öncü niteliğiyle alana katkı sağlamaktadır.
Downloads
References
Thuta, M. (2023). This is the bad place: What dystopian literature tells us about oppression and resistance. The Mall, 8(1), 20.
Fogg, Walter L. "Technology and dystopia." Utopia/Dystopia?. Ed. Peyton E. Richter. Cambridge: Schenkman Publishing Company, 1975. 5973.
Gottlieb, G. (2001). Individual development and evolution: The genesis of novel behavior. Psychology Press.
Gerhard, J. (2012). Control and resistance in the dystopian novel: a comparative analysis.
Can, Ö., ve Gözel, E. (2022). Dilde Kısaltma Olgusu: Türetimsel Biçimbilimin Karmaşık bir Süreci. Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Dergisi, 7(1), 505-525.
Patton, M. Q. (2001). Qualitative Research & Evaluation Methods (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage Publications.
Palinkas, L. A., Horwitz, S. M., Green, C. A., Wisdom, J. P., Duan, N., & Hoagwood, K. (2015). Purposeful sampling for qualitative data collection and analysis in mixed method implementation research. Administration and policy in mental health and mental health services research, 42, 533-544.
Chizmar, P. C. (2012). Miranda's Dream Perverted: Dehumanization in Huxley's Brave New World (Bachelor's thesis, Kent State University)
Rodríguez Pastor, C. (2015). Brainwashing constituents in Aldous Huxley's brave new world and George Orwell's nineteen eighty-four.
Gebreen, H. A. K. (2020). Dystopian World of Ray Bradbury's Fahrenheit 451. International Journal of Linguistics, Literature and Translation, 3(7), 215-222