Genç Avnik (Bingöl) Alt Birlik Kayaçlarındaki Apatitli Manyetitlerin Cevher Mikroskopisi Temelli Oluşum Koşullarına Yönelik Çıkarımlar
Abstract views: 8
/ 
PDF downloads: 7
Keywords:
Bitlis Masifi, Apatitli Manyetit, Metamorfik Kayaçlar, Volkanik Ayrımlanma, Prekambriyen DönemiAbstract
Bu çalışma, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan Bitlis Masifi'nin en batı uzantısındaki Alt
Birlik metamorfik kayaçlarında bulunan apatitli manyetit cevherleşmesini incelemektedir. Arazi ve
mikroskopi çalışmaları kapsamında, Alt Birlik birimlerinde gnays, felsik ve bazik metavolkanitlerin yanı
sıra cevherleşmeyi temsil eden 10 adet örnek toplanmış ve incelenmiştir. Mikroskopik analizler, manyetit,
hematit ve maghemit minerallerinin cevher bileşenlerini, apatit, kalsit ve kuvarsın ise gang minerallerini
oluşturduğunu ortaya koymuştur. Manyetitler genellikle saçınımlı veya damar tipi yapı şeklinde
gözlenmiş; martitleşme ile maghemitlere dönüşmüştür. Hematitlerin metamorfizma izleri taşıdığı
belirlenmiştir. Jeolojik ve jeokimyasal veriler, cevherleşmenin Prekambriyen döneminde yüksek volkanik
etkinlik gösteren bir denizel ortamda geliştiğini göstermektedir. Endojenik süreçler, demirin volkanik
kayaçlardan kaynaklandığını ortaya koyarken, fosfatın eksojenik bir kökeni olduğu düşünülmektedir.
Cevher oluşumu, magmanın ayrımlanması ve kristalleşmesi sonucu oluşan karışmayan sıvılarla
ilişkilendirilmiştir. Sr-izotop verileri ve NTE içerikleri, cevherleşmenin deniz suyu ile ilişkili olmadığını
göstermektedir. Sonuç olarak, Bitlis Masifi’nin Alt Birlik kayaları içerisinde hem sedimanter hem de
magmatik süreçlerin karmaşık etkileşimleriyle zenginleşmiş apatitli manyetit yatakları tespit edilmiştir.
Bu veriler, cevherleşme modellerine önemli katkılar sunmaktadır.
Downloads
References
Altinli, I. E., 1966. Geology of Eastern and South Eastern Anatolia, Part n: Turkey Min. Research and Explor, Inst, Bull,, 67, 1=22,
Göncoğlu, M. C., ve Turhan , N., 1983. New results on the age of Bitlis metamorphlcs: Turkey Min. Research and Explor. Inst, Bull,, 95/96, 1-5.
Yılmaz, O., 1975, Çacas bölgesi (Bitlis Masifi) kayaçlarının petrografik ve stratigrafik incelemesi : Türkiye Jeoloji Kur. Bült., 18,33-40.
Helvacı, C. ve Griffin, W. L., 1983a, Rb-Sr Geochronology of the Bitlis Masif, Avnik (Bingöl) Area, SE Turkey. Geol. Soc. London Spec. Publ. 13, 225-265.
Erdoğan. B. Ve Dora O. Ö., 1983. Bitlis Masifi apatitli demir yataklarının Jeolojisi ve Oluşumu. Türkiye Jeoloji Kurumu Bülteni, C. 26,133 -144.
Helvacı, C., 1984b, Bitlis Masifi Avnik (Bingöl) yöresi apatitli demir yataklarının oluşumu. Jeol. Müh.19, 33-51.
Çelebi, H. 1985, Die Genese der Magnetit-Apatit-Lagerstätte Avnik, Provinz Bingöl/Türkei und ihre wirtschaftsgeologische Bewertung. doktora tezi (yayınlanmamı), Berlin, 214 s.
