SPORCULARDA KARBONHİDRAT TÜKETİMİ


Keywords:
Karbonhidrat, Sporcu Beslenmesi, PerformansAbstract
Sporcuların antrenmanlarda yüksek verim elde edebilmesi ve egzersiz sonrası yıpranmayı en aza
indirebilmesi için dengeli bir beslenme programı oldukça önemlidir. Bu programın en temel yapı
taşlarından biri de karbonhidratlardır. Karbonhidratlar, vücudun temel enerji kaynağı olarak yoğun
egzersizlerde kaslarda glikojen depolarını besleyerek sporcuların dayanıklılığını artırır. Antrenman
öncesinde yeterli miktarda karbonhidrat tüketilmesi, yorgunluk hissini geciktirirken performans
düşüşlerinin de önüne geçer. Antrenman ya da müsabaka sırasında karbonhidrat alımı, özellikle uzun
süren aktivitelerde enerjinin sürekliliğini sağlar. Antrenman bittikten sonra karbonhidrat alımının
proteinle birlikte yapılması ise hem enerji depolarının yeniden dolmasına katkıda bulunur hem de kas
dokusunun onarımını hızlandırır. Bu derlemede, sporcularda karbonhidrat tüketiminin farklı antrenman
evrelerindeki rolü, alınması gereken miktar ve hangi kaynaklardan sağlanabileceği gibi başlıklar ele
alınmaktadır. Ayrıca farklı spor branşlarında karbonhidrat planlamasının nasıl değiştiğine dair bilgiler
sunulmaktadır. Bu sayede antrenörlerin ve sporcuların antrenman ve müsabaka dönemlerinde doğru
karbonhidrat stratejileri geliştirmesi desteklenmektedir. Bilimsel bulgular, sporcunun yaşına, yaptığı spor
dalına ve antrenman yoğunluğuna göre karbonhidrat gereksiniminin değiştiğini göstermektedir. Bu
nedenle karbonhidrat tüketiminin planlanması, bireysel farklılıklar gözetilerek yapılmalıdır. Doğru bir
planlama ile sporcular hem performanslarını koruyabilir hem de sakatlanma riskini azaltabilir.
Downloads
References
Jeukendrup, A., & Baker, L. (2016). Carbohydrate, sports drinks and performance: Strategies for Olympic sports. In Nutrition: From the training to the competition (Part 1, pp. 30–36).
Ferreira, A. M., Esteves, P. D., Boal-Palheiros, I., Pereiro, A. B., Rebelo, L. P. N., & Freire, M. G. (2016). Enhanced tunability afforded by aqueous biphasic systems formed by fluorinated ionic liquids and carbohydrates. Green Chemistry, 18(4), 1070-1079.
Zoorob R, Parrish MEE, O’Hara H, Kalliny M. (2013). Sports nutrition needs: before, during, and after exercise. Primary Care: Clinics in Office Practice, 40(2), 475-486
Şeker, Ş.E.G. (2020). Sporcu Beslenmesi. Ankara: Hatipoğlu Yayıncılık
Fery, F., Plat, L., & Balasse, E. O. (2003). Level of glycogen stores and amount of ingested glucose regulate net carbohydrate storage by different mechanisms. Metabolism-Clinical and Experimental, 52(1), 94-101.
Güneş, Z. (2015). Antrenör ve sporcu el kitabı spor ve beslenme (7. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
Benardot, D. (2012). Advanced Sports Nutrition (2nd ed.). USA: Versa Press.
Rothman, D. L., Magnusson, I., Katz, L. D., Shulman, R. G., & Shulman, G. I. (1991). Quantitation of hepatic glycogenolysis and gluconeogenesis in fasting humans with 13C NMR. Science, 254(5031), 573–576.
Tipton, K. D., Rasmussen, B. B., Miller, S. L., Wolf, S. E., Owens-Stovall, S. K., Petrini, B. E., & Wolfe, R. R. (2001). Timing of amino acid-carbohydrate ingestion alters anabolic response of muscle to resistance exercise. American Journal of Physiology-Endocrinology and Metabolism, 281(2), E197–E206.
Burke, L. M., Hawley, J. A., Wong, S. H., & Jeukendrup, A. E. (2011). Carbohydrates for training and competition. Journal of Sports Sciences, 29(Suppl 1), S17–S27. https://doi.org/10.1080/02640414.2011.585473
Kerksick, C., Harvey, T., Stout, J., Campbell, B., Wilborn, C., Kreider, R., ... & Antonio, J. (2008). International Society of Sports Nutrition position stand: Nutrient timing. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 5(1), 17. https://doi.org/10.1186/1550-2783-5-17
Tarnopolsky, M. A., Gibala, M., Jeukendrup, A. E., & Phillips, S. M. (2005). Nutritional needs of elite endurance athletes. Part I: Carbohydrate and fluid requirements. European Journal of Sport Science, 5(1), 3–14. https://doi.org/10.1080/17461390500076741
Jentjens, R., & Jeukendrup, A. E. (2003). Determinants of post-exercise glycogen synthesis during short-term recovery. Sports Medicine, 33(2), 117–144. https://doi.org/10.2165/00007256-200333020-00004
Burke, L. M., Kiens, B., & Ivy, J. L. (2004). Carbohydrates and fat for training and recovery. Journal of Sports Sciences, 22(1), 15–30. https://doi.org/10.1080/0264041031000140527
Burke, L. M., Collier, G. R., Davis, P. G., Fricker, P. A., Sanigorski, A. J., & Hargreaves, M. (1996). Muscle glycogen storage after prolonged exercise: Effect of the frequency of carbohydrate feedings. American Journal of Clinical Nutrition, 64(1), 115–119.
Pizza, F. X., Flynn, M. G., Duscha, B. D., Holden, J., & Kubitz, E. (1995). A carbohydrate loading regimen improves high intensity, short duration exercise performance. International Journal of Sport Nutrition, 5, 110–110.
Sherman, W., Costill, D. L., Fink, W., & Miller, J. (1981). Effect of exercise-diet manipulation on muscle glycogen and its subsequent utilization during performance. International Journal of Sports Medicine, 2(2), 114–118.
Jentjens, R. L., Shaw, C., Birtles, T., Waring, R. H., Harding, L. K., & Jeukendrup, A. E. (2005). Oxidation of combined ingestion of glucose and sucrose during exercise. Metabolism, 54(5), 610–618.
Ivy, J. L., Res, P. T., Sprague, R. C., & Widzer, M. O. (2003). Effect of a carbohydrate-protein supplement on endurance performance during exercise of varying intensity. International Journal of Sport Nutrition and Exercise Metabolism, 13(3), 382–395.
Beelen, M., Koopman, R., Gijsen, A. P., Vandereyt, H., Kies, A. K., Kuipers, H., & van Loon, L. J. C. (2008). Protein coingestion stimulates muscle protein synthesis during resistance-type exercise. American Journal of Physiology-Endocrinology and Metabolism, 295(1), E70–E77. https://doi.org/10.1152/ajpendo.00774.2007