Cirsium sipyleum O. Schwarz’ ın Bazı Anatomik Özellikleri ve İstatistiksel Değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada Asteraceae familyasının, yaygın olarak devedikeni olarak bilinen birkaç türünden biri olan Cirsium sipyleum O. Schwarz taksonunun bazı anatomik özellikleri araştırılmıştır.Takson  çok yıllık ve iki yıllık çiçekli bitkilerin bir cinsi olan Cirsium cinsine  aittir. Bu cins akenlerine kadar tüylere sahip olmaları bakımından familyanın diğer cinslerinden farklılık gösterir. Cirsium türleri halk arasında “köy göçerten, çarık kesen, hamur kesen, su dikeni, körkenger, kazan kulpu, kangal dikeni, eşek dikeni” olarak bilinir. Ülkemizde halk arasında tohum ve köklerinin dekoksiyonu hemoroit ağrıları için, çiçekleri peptik ülser tedavisinde kullanılır. Gövde kısmı ise öksürük ve bronşit hastalığının tedavisinde kullanılır

Çalışma konusunu oluşturan bitkinin familyası Asteraceae takson sayısı bakımından çiçekli bitkilerin en zengin familyalarından biridir. Familya güzel görünümlü çiçeklerinden dolayı süs bitkisi olarak kullanıma sahiptir. Ayrıca familyanın bireyleri arasında sebze olarak kullanılan bitkilerden başka içerdikleri etken maddeler ve uçucu yağlar nedeniyle tıbbi olarak kullanılan, bulundurdukları inulin ve sabit yağdan dolayı gıda olarak, taşıdıkları kauçuk nedeniyle sanayi değeri olan bitkilerde bulunmaktadır. Taksonun anatomik incelemelerinde kullanılmak üzere doğal ortamlarından toplanan bitkinin kök, gövde gibi bazı kısımlarından alınan örnekler 2-3 cm’lik küçük parçalara bölünerek %70’lik alkolde tespit edilmiştir. Mikroskobik gözlemler için hazırlanan kesitler daha iyi sonuçlar elde etmek amacıyla safranin ve fast-green boyaları kullanılmıştır. Hazırlanan preparatlar incelenmiş ve Leica DM3000 motorize mikroskop ile fotoğrafları çekilmiştir. Ayrıca taksonun kök ve gövde anatomik özelliklerine ait sayısal değerler istatistiksel olarak değerlendirilerek karşılaştırmaları yapılmıştır.